Χημικά δηλητήρια σε χρήση, από τότε που εφευρέθηκαν οι πόλεμοι

Το καζάνι μπήκε στη φωτιά από το... μυθικό Ηρακλή και δεν έχει αποσυρθεί. Ουσίες από μυθικά τέρατα, μύκητες, αέρια χλωρίου και μουστάρδας, βακτήρια χολέρας και νευροτοξικά αέρια περιλαμβάνονται στο «μενού»

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΝΙΑΩΤΗ i.niaoti@eleftherotypia.net

 

Ενώ ΗΠΑ και Βρετανία κατηγορούν το καθεστώς Ασαντ για χρήση χημικών, δηλώνοντας ότι «πρέπει να τιμωρηθεί», οι πολίτες του κόσμου παρουσιάζονται αρνητικοί σε στρατιωτική επιχείρηση, ακόμη και «χειρουργικού τύπου», υπενθυμίζοντας ότι τα όπλα μαζικής καταστροφής του Σαντάμ, με τα οποία «δικαιολογήθηκε» ο δεύτερος πόλεμος του Κόλπου, με την αμερικανοβρετανική επιχείρηση στο Ιράκ (Μάρτιος 2003), τελικά... δεν βρέθηκαν ποτέ.

Πολεμάτε αλλήλους, αλλά με τη μάσκα σας... Τη στιγμή που η διεθνής κοινότητα καλείται, ύστερα από σειρά καταγγελιών, να διασταυρώσει τα στοιχεία για τη χρήση χημικών και από τις δύο αντιμαχόμενες πλευρές στη Συρία, στο προσκήνιο έρχεται το ένα και βασικό ερώτημα: Γιατί η Ιστορία πρέπει να επαναλαμβάνεται και η ανθρωπότητα δεν διδάσκεται από τις ολέθριες συνέπειες της χρήσης χημικών στο παρελθόν;

Μυθικά...

Η ιστορία της χρήσης των χημικών ουσιών κατά τη διάρκεια συγκρούσεων χάνεται στα βάθη του μύθου, με Αμερικανούς και Βρετανούς ερευνητές να υποστηρίζουν ότι η εξόντωση της Λερναίας Υδρας από τον Ηρακλή, που εμβάπτισε τα βέλη του σε πίσσα και στη συνέχεια στο αίμα του τέρατος, ίσως αποτελεί την πρώτη καταγραφή, στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Ιστορικά οι πρώτοι που «ενοχοποιούνται» για τη χρήση χημικών και βιολογικών όπλων είναι οι Ασσύριοι, που φέρονται σε καιρό πολέμου να χρησιμοποιούσαν μύκητες για να «δηλητηριάζουν» τα εφόδια πόσιμου νερού των εχθρών τους.

Επόμενες αναφορές έρχονται από την περίοδο του Βυζαντίου, με το βυζαντινό στρατό να χρησιμοποιεί το «υγρό πυρ», μείγμα πιθανότατα από θειάφι, ρετσίνι και πετρέλαιο.

Η χρήση χημικών στη σύγχρονη Ιστορία «γεννιέται» στα πεδία μάχης του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν δηλητηριώδη αέρια (χλωρίου), που εκτόξευαν με ειδικούς σωλήνες εναντίον των Γάλλων στρατιωτών και το τοξικό νέφος προκαλούσε τεράστιες απώλειες, τόσο στους στρατιώτες των χαρακωμάτων όσο και στον άμαχο πληθυσμό των μετόπισθεν.

Στις 22 Απριλίου 1915 τα γερμανικά στρατεύματα εξαπολύουν κατά των γαλλικών, που βρίσκονταν στη βελγική πόλη Ιπρ, επίθεση μεγάλης κλίμακας με χημικά (αέριο μουστάρδας-υπερίτης) προκαλώντας το θάνατο 15.000 στρατιωτών (Γάλλοι, Αλγερινοί και Καναδοί). Αέρια μουστάρδας χρησιμοποιήθηκαν στην ίδια περιοχή και το 1917. Η χρήση χημικών κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου «μετρά» 90.000 θύματα και επηρέασε με τραγικές συνέπειες περισσότερους από 1 εκατ. αμάχους.

Το 1919, οι Σοβιετικοί πνίγουν την εξέγερση των μουσουλμανικών πληθυσμών Μπασματσί (τουρκικά φύλα) στην κεντρική Ασία με αέρια μουστάρδας.

Στο Μαρόκο της αποικιακής σύγκρουσης (1921-26) ο ισπανικός στρατός χρησιμοποίησε χημικά αέρια εναντίον φυλών των Βερβέρων, ενώ υπάρχουν υποψίες ότι και οι Γάλλοι χρησιμοποίησαν παρόμοια αέρια στην ίδια σύγκρουση.

Τη δεκαετία του '30, τα στρατεύματα του Μουσολίνι στη Λιβύη (η χώρα ήταν ιταλική αποικία), αντιμέτωπα με την εχθρότητα των ντόπιων, χρησιμοποίησαν τοξικά αέρια εναντίον αμάχων.

Το 1935, στην εισβολή της φασιστικής Ιταλίας στην Αιθιοπία, τα στρατεύματα του Μουσολίνι έκαναν εκτεταμένη χρήση αερίου μουστάρδας (υπερίτης).

Στην κατεχόμενη από τους Ιάπωνες Μαντζουρία έγινε εκτεταμένη χρήση αερίων μουστάρδας (1934-1942), ενώ υποστηρίζεται ότι η μονάδα 731 του ιαπωνικού στρατού έκανε πειράματα μικροβιακού πολέμου σε Κινέζους πολίτες, χρησιμοποιώντας βακτήρια χολέρας, άνθρακα, τύφου και πανώλους.

Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Χίτλερ χρηματοδότησε εκτεταμένα ερευνητικά προγράμματα για την έρευνα και παρασκευή χημικών όπλων (νευροτοξικών αερίων) και ο ναζιστικός μηχανισμός του επιδόθηκε σε αγώνα δρόμου για να εξελίξει το χημικό οπλοστάσιο. Σε θαλάμους αερίων στα στρατόπεδα συγκέντρωσης μαρτύρησαν Εβραίοι, κομμουνιστές, Ρομά και ομοφυλόφιλοι.

...και κοντινά

Μετά τη λήξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου τα πειράματα για χρήση βιολογικών όπλων συνεχίστηκαν στις ΗΠΑ και στην ΕΣΣΔ. Στη δεκαετία του '60 οι Αμερικανοί παίρνουν τη σκυτάλη στο χημικό πόλεμο δημιουργώντας δύο τοξικά χημικά κοκτέιλ. Γνωστά ως «πορτοκαλί» και «μπλε» παράγοντας, τα χημικά όπλα χρησιμοποιήθηκαν εκτεταμένα κατά των ίδιων των Βιετκόνγκ, για την αποψίλωση δασικών εκτάσεων αλλά και για να δηλητηριάζονται οι ορυζώνες στο Βιετνάμ.

Το 1980-1988, στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ, ο Σαντάμ Χουσεΐν χρησιμοποίησε αέριο μουστάρδας και σαρίν κατά Ιρανών στρατιωτών και πολιτών. Πρόσφατα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα της CIA αποκαλύπτουν ότι οι Αμερικανοί γνώριζαν για τα όπλα και δεν αποφάσιζαν να «επέμβουν» για να σταματήσουν τη δράση του Ιρακινού ηγέτη. Τον Μάρτιο του 1988 ο Σαντάμ Χουσεΐν σπέρνει τον τρόμο πνίγοντας στα χημικά την εξέγερση του κουρδικού πληθυσμού στο βόρειο Ιράκ, με 5.000 νεκρούς και 10.000 τραυματίες στην πόλη Χαλάμπτζα.

Το 1995 μέλη της θρησκευτικής αίρεσης Αούμ Σινρίκιου στο Τόκιο πραγματοποιούν επίθεση χρησιμοποιώντας το χημικό αέριο σαρίν στον υπόγειο της ιαπωνικής πρωτεύουσας. Σκοτώνονται 13 και τραυματίζονται 6.000 πολίτες.

* Χωρίς να υπάρχουν επίσημες αποδείξεις, από το 1945 και μετά φέρονται να έχουν χρησιμοποιηθεί χημικά όπλα στον πόλεμο της Κορέας, στη Βόρεια Υεμένη -από τα αιγυπτιακά στρατεύματα μεταξύ 1963-1967, και στο Αφγανιστάν από το σοβιετικό στρατό τη δεκαετία του 1980.

(Πηγές: http://www.opcw.org, www.wikipedia.org, http://www.newyorker.com, thehistoryofthehellenes.blogspot.gr, www.ert.gr, Reuters, BBC, AFP)

Αεροπλάνα και βαπόρια στη Σούδα

Κινητικότητα στη βάση της Σούδας στην Κρήτη παρατηρήθηκε αργά το βράδυ της Παρασκευής, αμέσως μετά τη δήλωση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι, ότι η Συρία αποτελεί διεθνή πρόκληση.

Την εμφάνισή του στη Σούδα, μερικά 24ωρα νωρίτερα, είχε κάνει πρώτο το αμερικανικό αεροσκάφος ηλεκτρονικού πολέμου και υποκλοπών ΕΡ-3. Ακολούθησαν μια βρετανική φρεγάτα και ένα αμερικανικό πλοίο γενικής υποστήριξης. Στην περιοχή κατέφθασαν επίσης δύο αμερικανικά C-130, ένα βρετανικό ελικόπτερο LYNX και ένα αμερικανικό αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας Ρ-3.

Τα υπουργεία Εξωτερικών και Εθνικής Αμυνας δεν επιβεβαίωναν την πληροφορία ότι είχε προηγηθε

ί επισήμως αίτημα της Ουάσιγκτον για τη χρήση της βάσης της Σούδας, αν και πρόκειται για τυπική διαδικασία. Ωστόσο, στρατιωτικές πηγές ανέφεραν πως οι αφίξεις τα τελευταία 48ωρα στην Κρήτη ήταν προγραμματισμένες.