Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια Νηοψία (boarding, search ή inspection of a ship)

Νηοψία

 

Νηοψία (boarding, search ή inspection of a ship) χαρακτηρίζεται διεθνώς το δικαίωμα που παρέχεται στα πολεμικά πλοία, να διακόπτουν την πορεία εμπορικού πλοίου, προκειμένου να προβούν σε ελέγχους προς εξακρίβωση τέλεσης απαγορευμένων ή αξιόποινων πράξεων, ενώ εν καιρώ πολέμου τον έλεγχο των ουδέτερων εμπορικών πλοίων προς εξακρίβωση υποχρεώσεων της σημαίας τους.
Οι νηοψίες διενεργούνται ως επί το πλείστον στα χωρικά ύδατα από πολεμικά πλοία ή την Ακτοφυλακή της Χώρας τους. Στα διεθνή ύδατα, αντίθετα, εμπορικό πλοίο μπορεί να ελεγχθεί μόνο από πολεμικό πλοίο της χώρας του (της χώρας της οποίας φέρει τη σημαία). Ο κανόνας αυτός έχει ορισμένες εξαιρέσεις: σε περιπτώσεις διεθνών εγκλημάτων όπως η πειρατεία, η δουλεμπορία και η παράνομη ραδιοτηλεοπτική εκπομπή, οπότε μπορεί να επέμβει πολεμικό πλοίο οποιουδήποτε κράτους. Κατά δεύτερον επιτρέπεται η συνέχιση στα διεθνή ύδατα καταδίωξης, η οποία έχει αρχίσει εντός των χωρικών υδάτων κράτους από πολεμικά πλοία ή αεροσκάφη του κράτους αυτού, εφόσον δεν έχει στο μεταξύ διακοπεί (hot pursuit). Τα περί νηοψίας στην ανοιχτή θάλασσα ρυθμίζονται από τη διεθνή συνθήκη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982.
Ο χρόνος έναρξης της νηοψίας αρχίζει από την πρώτη κλήση που προβαίνει το πολεμικό πλοίο ή την πρώτη βολή πρώραθεν του εμπορικού αν το δεύτερο δεν υπακούσει στις κλήσεις ή και αποδεδειγμένα εκείνη τη στιγμή δεν κάνει "ακρόαση" στις συχνότητες επικοινωνιών. Στη συνέχεια ή δίδεται εντολή διακοπή πλου και οδηγία προσέγγισης σε λιμένα ή ασφαλή όρμο ή, αν οι υφιστάμενες καιρικές συνθήκες επιτρέπουν, διενεργείται επιτόπια η νηοψία με πλαγιοδέτηση του πολεμικού στο εμπορικό. Ο Πλοίαρχος του εμπορικού υποχρεούται, κατά το Διεθνές Δίκαιο, να αποδεχθεί το δικαίωμα επίσκεψης ομάδας αξιωματικών και ναυτών από το πολεμικό και να επιδείξει σε αυτήν όλα τα έγγραφα πλοίου καθώς και φορτωτικές μεταφερόμενου φορτίου στις οποίες ν' αναφαίνονται ο λιμένας ή λιμένες φόρτωσης και προορισμού (εκφόρτωσης), επιτρέποντας και βοηθώντας στον δειγματοληπτικό έλεγχο των μεταφερομένων φορτίων στα κύτη (αμπάρια) του πλοίου του. Οι έλεγχοι μπορούν βέβαια και να επεκταθούν σε όλα τα διαμερίσματα, μέρη του πλοίου (π.χ. μηχανοστάσιο, αντλιοστάσιο, αποθήκες, ενδιαιτήματα κλπ).
Παρόμοιες ενέργειες από περιπολικά σκάφη διωκτικών Αρχών, Λιμενικού Σώματος, Τελωνοφυλακής κ.λπ. γενικά χαρακτηρίζονται: έλεγχοι "εν πλω" και σπανίζουν, εκτός της διαπίστωσης ρύπανσης θαλάσσης, προκειμένου να ληφθεί δείγμα πετρελαίου του πιθανώς υπαίτιου πλοίου ή διενεργείται παράνομη μεταφόρτωση φορτίου (π.χ. πετρελαίου από πλοίο εξωτερικού σε πλοίο εσωτερικού).

• Γενικά η νηοψία σ΄ ένα εμπορικό πλοίο θεωρείται πολέμου κίνδυνος όταν αυτή πραγματοποιείται σε εμπόλεμη θαλάσσια περιοχή, μη δυνάμενη να εγείρει οποιαδήποτε αξίωση για τυχόν βλάβη ιδίου, ή φορτίου ή εκ της χρονικής καθυστέρησης που τυχόν να επήλθε.

Δικαίωμα επίσκεψης χαρακτηρίζεται διεθνώς το δικαίωμα που παρέχεται στα πολεμικά πλοία εμπόλεμων Χωρών και που διενεργούν σε εμπορικά πλοία ουδέτερης σημαίας, πριν τη νηοψία.
Η επίσκεψη αυτή γίνεται από ομάδα Αξιωματικών και ναυτών του πολεμικού πλοίου η οποία και καλείται "ομάδα επίσκεψης". Αυτή αποτελείται από ένα ή δύο Αξιωματικούς, ένα ναύτη σηματωρό και από μικρό άγημα εξοπλισμένων ανδρών. Ο ένας εκ των αξιωματικών συνήθως επιλέγεται να είναι είτε οικονομικός ή επίκουρος σημαιοφόρος (εκ του εμπορικού ναυτικού προερχόμενος) ο οποίος λέγεται "Αξιωματικός επισκεπτόμενος" ο δε έτερος "Αξιωματικός μάρτυρας".
Αμέσως όταν το προς νηοψία εμπορικό πλοίο σταματήσει η ομάδα επίσκεψης επιβιβάζεται αυτού είτε εκ πλαγιοδέτησης είτε με βενζινάκατο του πολεμικού που μεταβαίνει σ΄ αυτό. Στο εμπορικό ανέρχονται οι 2 Αξιωματικοί, ο σηματωρός ναύτης και το άγημα αν τούτο κριθεί αναγκαίο από τους Αξιωματικούς, που ως επι το πλείστον ανέρχεται.
Οι επισκεπτόμενοι ερευνούν κατ΄ αρχή, μήπως το εμπορικό πλοίο είναι εξοπλισμένο και παραβιάζει ουδετερότητα της σημαίας του, στη συνέχεια αναζητούν αναγκαίες πληροφορίες και προβαίνουν στον έλεγχο των ναυτιλιακών εγγράφων του πλοίου προς συναγωγή των αναγκαίων πορισμάτων. Εάν παρά ταύτα από τις ενέργειες αυτές ο "επισκεπτόμενος αξιωματικός", δεν σχηματίσει σαφή αντίληψη για την εθνικότητα πλοίου, του υπ΄ αυτού μεταφερομένου φορτίου και της ορθότητας της ακολουθούμενης πορείας του πλοίου προβαίνει σε νηοψία, δηλαδή σε έρευνα του πλοίου, με την ελπίδα να προκύψουν στοιχεί ικανά να διαφωτίσουν πλήρως αυτόν.
Σε περίπτωση που βρεθεί οτιδήποτε μεμπτό αναφέρεται στον Κυβερνήτη του Πολεμικού Πλοίου ενώ ταυτόχρονα συντάσσεται έκθεση διαπιστώσεων και το εμπορικό οδηγείται όπου διαταχθεί είτε αυτοδύναμα είτε ρυμουλκούμενο. Διαφορετικά συντάσσεται (καθαρή) έκθεση και επιτρέπεται η συνέχιση του πλου του.

Θηλυκός κυνηγός πειρατών! – Η µοναδική γυναίκα στην οµάδα των ΟΥΚ του «Λήµνος» που κάνει νηοψίες..(Φώτο)

Ως µαθήτρια, τις ελεύθερες ώρες της µάθαινε στη Βέροια κικ µπόξινγκ, καράτε και τάε κβον ντο και ονειρευόταν θαλασσινά ταξίδια, όπως αυτά της Ελίζαµπεθ Σουάν των «Πειρατών της Καραϊβικής».

Σήµερα µε το αυτόµατο G-3 στα χέρια και µε πλήρη εξάρτυση κοµάντο κάνει βόλτες στο κατάστρωµα της φρεγάτας «Λήµνος» ανοιχτά της Λιβύης, ψάχνοντας για «πειρατές»-εµπόρους όπλων.

 Η 27χρονη επαγγελµατίας οπλίτης ∆έσποινα Ελευθεριάδου, µία από τις 15 γυναίκες που επιβαίνουν στο ελληνικό πολεµικό σκάφος, είναι η µοναδική γυναίκα µέλος του αγήµατος νηοψιών του «Λήµνος» – τα υπόλοιπα µέλη είναι άνδρες των ΟΥΚ µε ειδική εκπαίδευση και εξοπλισµό. Η µόλις ενός έτους ναύτης – θαλαµηπόλος στην κανονική της ειδικότητα – επιλέχτηκε από τον κυβερνήτη, αντιπλοίαρχο Ανδρέα Βέττο, για να στελεχώσει το άγηµα λόγω των… διπλωµάτων της στις πολεµικές τέχνες και της έφεσής της για δράση.

 Η φύση των αποστολών νηοψίας επιβάλλει την ένταξη στην οµάδα των µάχιµων και µιας γυναίκας, για να κάνει σωµατική έρευνα σε περιπτώσεις όπου µεταξύ των υπόπτων υπάρχουν και γυναίκες.

 Το πλοίο περιπολεί ανοιχτά της Λιβύης, στο πλαίσιο της επιχείρησης του ΝΑΤΟ, από τις 26 Μαρτίου. Κάθε ηµέρα διανύει 250-300 µίλια και µέχρι τώρα έχει κάνει περίπου 15 ελέγχους ύποπτων πλοίων µέσω ασύρµατου, ενώ χθες έκανε την πρώτη νηοψία σε πλοίο γαλλικών συµφερόντων µε σηµαία Μάλτας. «∆εν φοβάµαι, νιώθω ασφάλεια σε αυτή την οµάδα» – το ίδιο ένιωσε, λέει η κ. Ελευθεριάδου, και όταν έµαθε ότι το «Λήµνος» θα µπει στην «πρώτη γραµµή» της συµµαχικής επιχείρησης.
 «Ηµουν σίγουρη για τον κυβερνήτη µας», επισηµαίνει και συµφώνησε όταν την επέλεξε και τηνέστειλε για εξτρά-επείγουσα εκπαίδευση στο «αντιτροµοκρατικό» Κέντρο Ναυτικής Αποτροπής του ΝΑΤΟ στη Σούδα. Η διαβίωση στο καράβι δεν είναι µια εύκολη υπόθεση – εναλλάσσονται η βάρδια στο πόστο, ο ύπνος και κάποιες ελεύθερες ώρες. «Το κλίµα είναι πολεµικό, πάνω από τα κεφάλια µας έχει συχνά, συχνότατα – φίλια – αεροπορική δράση, απαιτείται και έχουµε πλήρη ετοιµότητα. Μπορεί η απειλή να µην είναι υψηλή, αλλά εµείς είµαστε συνεχώς σε εγρήγορση, βάσει των κανόνων εµπλοκής» λέει ο κυβερνήτης Α. Βέττος περιγράφοντας λιτά τις συνθήκες του ταξιδιού. Μπορεί το γνωστό ρεµπέτικο να λέει «στο Τούνεζι, στην Μπαρµπαριά, µας έπιασε κακοκαιριά», ωστόσο η ελληνική φρεγάτα, πλέοντας λίγα µίλια ανατολικότερα, δεν έχει συναντήσει κακές καιρικές συνθήκες…
 Οι πιο δύσκολες επιχειρησιακά φάσεις ήταν, λένε οι πληροφορίες από το… ηµερολόγιο καταστρώµατος, δύο: την πρώτη ηµέρα, όταν εξαιτίας µιας καθυστερηµένης ενηµέρωσης από το γαλλικό αεροπλανοφόρο «Ντε Γκολ» ένα µαχητικό Ραφάλ εµφανίστηκε στα ραντάρ της φρεγάτας ως «άγνωστο» και πιθανά εχθρικό «ίχνος» µε αποτέλεσµα το πλήρωµα να βρεθεί σε δευτερόλεπτα – και για λίγα λεπτά – σε «κίτρινο συναγερµό».
 Ηταν τελικά µια καλή ευκαιρία για άσκηση ετοιµότητας σε πραγµατικές συνθήκες πολέµου και για τους 185 άνδρες και γυναίκες του σκάφους… Η άλλη δύσκολη περίπτωση ήταν τις προάλλες, όταν σε εκτέλεση έκτακτης αποστολής χρειάστηκε να φτάσει στις παρυφές του λιµανιού της Βεγγάζης – µόλις στα 10-15 µίλια – παρακολουθώντας µερικά ύποπτα ρυµουλκά. Η «γέφυρα» µε την πατρίδα είναι τα δορυφορικά τηλέφωνα που έχουν µπει µε εντολή του αρχηγού ΓΕΝ

Οι ελεύθερες ώρες καλύπτονται µε Ιντερνετ, βίντεο και τηλεόραση – ακόµα και Νova πιάνουν σε ορισµένες περιοχές – επιτραπέζια παιχνίδια και ελαφρύ αθλητισµό.
 «Οταν µπορώ από τα καθήκοντα θαλαµηπόλου κάνω αθλητισµό και συντήρηση πολεµικών τεχνών», λέει η ναύτης κ. Ελευθεριάδου και δεν διστάζει να πει «θαυµάζω τον πρωταθλητή κικ µπόξινγκ Μιχάλη Ζαµπίδη ως ολοκληρωµένο αθλητή».
Με τις άλλες γυναίκες του πληρώµατος µένουν µαζί σε δύο θαλάµους και κάνουν παρέα όταν το επιτρέπουν οι βάρδιες.
 Οι άλλες έχουν διάφορες ειδικότητες όπως µηχανικός, ασυρµατίστρια, ηλεκτρονικός, αρµενιστής, σηµατωρός κ.ά. µε βάρδιες από τη γέφυρα και το κέντρο επιχειρήσεων µέχρι το µηχανοστάσιο. Το φαγητό είναι ίδιο για όλους όπως και οι χώροι εστιάσεως – ανεξαρτήτως βαθµού και φύλου.

Οι βαθµοί φαίνονται µόνο στα «καρέ» – τις λέσχες, ας πούµε – όπου έχουν διαβαθµίσεις. Ωστόσο «η αποστολή είναι µία» βεβαιώνει ο κυβερνήτης.

Πηγή: http://www.eglimatikotita.gr/