Γνωρίζουμε ότι ένα γράμμα χρειαζόταν 8 με 9 μέρες από το Μεσολόγγι στο Ναύπλιο και 4 με 5 μέρες από το Ναυαρίνο στο Ναύπλιο.

Η Κυβέρνηση δεν είχε επιδιώξει να εγκαθιδρύσει μια τακτική σύνδεση μεταξύ Δυτικής και Ανατολικής Ελλάδος, ούτε μεταξύ αυτών των περιοχών και της Πελοποννήσου. Γνωρίζουμε ότι ένα γράμμα χρειαζόταν 8 με 9 μέρες από το Μεσολόγγι στο Ναύπλιο και 4 με 5 μέρες από το Ναυαρίνο στο Ναύπλιο. Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος οργάνωσε την ταχυδρομική υπηρεσία στη Δυτική Ελλάδα με επιστάτες τον Ανδρέα Σουλιώτη και τον γιο του Κώστα. Η οργάνωση με το σύστημα του ΄΄μενζιλίου΄΄ με ετήσια αμοιβή ήταν καλή, όμως απειλείτο συνεχώς από τις φιλονικίες, τις παρεξηγήσεις τις πολιτικές διαμάχες και αυθαιρεσίες.

Οι ταχυδρόμοι της Διοικήσεως έφεραν διάφορα ονόματα : ΄΄γραμματοφόροι της Διοικήσεως΄΄, ΄΄Πεζοί΄΄ ή ΄΄Πεζοδρόμοι της Διοικήσεως΄΄, ΄΄Επίτηδες΄΄ (που σημαίνει ΄΄Ειδικός΄΄ και κάποτε αναφέρεται με την τουρκική ονομασία ΄΄Μαξούς΄΄), ΄΄Σουρτζήδες΄΄ κ.λ.π.

Σώζονται φύλλα πορείας ποικίλων τύπων, που χορηγούνταν στους επιφορτισμένους με τη διεξαγωγή της ταχυδρομικής υπηρεσίας. Από τη μελέτη τους προκύπτει κυρίως, ότι οι ταχυδρομικοί αδικούνταν σκανδαλωδώς στις περισσότερες περιπτώσεις.

Μη αρκούμενος στους ΄΄Εκτάκτους Πεζούς της Διοικήσεως΄΄ ο Κολοκοτρώνης με την ιδιότητα του Αρχηγού των Στρατευμάτων της Πελοποννήσου υπήρξε από τους πρώτους που εισηγήθηκαν την οργάνωση τακτικών ταχυδρομείων με μια επιστολή του προς το ΄΄Μινιστέριον των Εσωτερικών΄΄ της 27ης Μαϊου, όπου επισημαίνει την ανάγκη ΄΄να μετακομίζονται γρήγορα οι διάφορες ειδήσεις, όσες μάλιστα εξαρτώνται από ουσιώδεις περιστάσεις και υποθέσεις πατριωτικές, των οποίων το κρίσιμο δεν χρειάζεται αναβολή΄΄. Ζητούσε δηλαδή τη συστηματοποίηση της διεξαγωγής της ταχυδρομικής υπηρεσίας βάσει της οργανώσεως των ΄΄μενζιλίων΄΄, που χρησιμοποιούσαν και οι τουρκικές αρχές όπως ο Κωλέττης.

Η εισήγηση του Γέρου του Μοριά εγκρίθηκε αμέσως και συστάθηκε ταχυδρομείο, η οργάνωση του οποίου ανατέθηκε στον Αθανάσιο Καρδαρά από το χωριό Ζυγοβίτσι της Γορτυνίας που συνέχισε να υπηρετεί ως Ταχυδρομικός εργολάβος στο Ταχυδρομείο στα χρόνια μετά την απελευθέρωση, με το υπ' αριθμο 1616 έγγραφο της Προσωρινής Διοικήσεως της Ελλάδος προς το Μινιστέριον των Εσωτερικών (΄΄Εγνώσθησαν τα διαλαμβανόμενα εν τη αναφορά από γ' Ιουνίου υπ' αριθμο 594 και εγκρίνεται το προβαλλόμενο σχέδιον περί συστάσεως μενζιλίου, μετά της διαφοράς ταύτης, ότι το μενζίλιον πρέπει να συσταθεί όπου ευρίσκεται η Διοίκησις. Ο Μίνιστρος των Εσωτερικών να ενεργήση αυτό τούτον, διδών και αποχρώσαν την απόκρισιν προς τον Στρατηγόν Κολοκοτρώνη΄΄).

Τα έγγραφα πιστοποιούν ότι το 1823 λειτουργούσε όντως ένα τακτικό έφιππο ταχυδρομείο, διοικούμενο από τον Αθανάσιο Καρδαρά, που συνέβαλε έτσι ως επιχειρηματίας στην οργάνωση μιας στοιχειωδώς υπάρχουσας υπηρεσίας. Αρχικά συστάθηκαν Ταχυδρομικά Γραφεία στην Τρίπολη, το Άργος και την Επίδαυρο και αργότερα σε άλλες πόλεις.

Ο Άγγλος συνταγματάρχης Λέστερ Στάνχοουπ ανέλαβε σοβαρή πρωτοβουλία για τη σύσταση Γενικού Ταχυδρομείου. Με υπόμνημά του προς την Διοίκηση εισηγήθηκε την οργάνωση από την αρχή μιας ταχυδρομικής υπηρεσίας με κέντρο την Τριπολιτσά και με ανταπόκριση προς τη Γαστούνη, το Ναύπλιο και την Κόρινθο, και περαιτέρω, από την Γαστούνη προς την Δυτική Ελλάδα, τα Επτάνησα και την Ευρώπη, από το Ναύπλιο προς τα νησιά του Αιγαίου και από την Κόρινθο προς την Ανατολική Ελλάδα. Ειδικότερα, προτείνει τα γράμματα και τα δέματα να στέλνονται με πεζούς ταχυδρόμους, που να διατρέχουν πέντε μίλια την ώρα και περίπου είκοσι ημερησίως και οι Κυριακές να είναι αργίες.Η Κυβέρνηση μελέτησε και συζήτησε τις προτάσεις του Στάνχοουπ, αλλά δεν τις δέχτηκε χωρίς όμως και να τις απορρίψει ρητώς. Δεν πρόκειται περί κυβερνητικής ακρισίας, όσο περί διενέξεων, προστριβών, συμφερόντων, υποψιών που οδήγησαν σε απόρριψη σωστών εισηγήσεων. Αυτό το συμπέρασμα ενισχύεται και από μια πληροφορία του Στάνχοουπ, που αναφέρει ότι ο ταχυδρόμος της Διοικήσεως της Δυτικής Ελλάδος, της οποίας ηγείται ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, συνελήφθη κατά διαταγή του Κολοκοτρώνη και, ενώ έκρυβε τα γράμματα που μετέφερε, ΄΄υποχρεώθηκε να σχίσει το διαβατήριό του Μαυροκορδάτου και να λάβει άλλο από την τοπική Αρχή΄΄.

Ο Στανχόουπ προσπάθησε παρά ταύτα να συστήσει το σύστημα Ταχυδρομείου, που είχε προτείνει, χωρίς κυβερνητική έγκριση, αλλά με την βοήθεια του εκδότη των ΄΄Ελληνικών Χρονικών΄΄ Ιωάννου-Ιακώβου Μάγερ. Δεν το κατόρθωσε, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να μείνει χωρίς ένα Ταχυδρομείο εφάμιλλο των ευρωπαϊκών και να παραμείνει στο παλαιό σύστημα των έφιππων ταχυδρόμων, δηλ. των μενζιλίων του Καρδαρά.

Επιπλέον παραβιαζόταν το απόρρητο της αλληλογραφίας.

Η ασφάλεια των διεξαγόμενων επιχειρήσεων ώθησε την Κυβέρνηση να επιβάλλει την λογοκρισία της αλληλογραφίας, όπως χαρακτηριστικά μαρτυρούν η διαταγή του Υπουργού Γρηγορίου Δικαίου (Παπαφλέσσα) προς τους κατά τόπους Αστυνόμους και Επάρχους και η επιστολή του Δημ. Υψηλάντου προς αυτόν τον Υπουργό, καθώς και οι επιστολές και αναφορές που επακολούθησαν και οι σχετικές συζητήσεις στη Βουλή.

Εκτός της επίσημης αλληλογραφίας οι καπεταναίοι και οι πολιτικοί συνήθιζαν να σταματούν τους ταχυδρόμους, να ανοίγουν τα γράμματα και επιστρέφοντάς τα στον ταχυδρόμο, να συνάπτουν δεύτερη επιστολή, για να ζητήσουν συγγνώμη απ τον παραλήπτη για την περιέργειά τους.

Δεν γνωρίζουμε αν η ανακοίνωση για την σύσταση ΄΄Ταχυδρομίας΄΄, που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΄΄Ελληνικά Χρονικά΄΄ του Μεσολογγίου στις 28 Ιουνίου 1824 (προσδιορίζοντας μάλιστα στις 2 Ιουλίου τα ταχυδρομικά τέλη των επιστολών ανάλογα με το βάρος τους) συνοδεύθηκε από την λειτουργία ενός ταχυδρομείου και εάν ναι για ποιό διάστημα. Αντιθέτως ξέρουμε πως την 21 Μαίου 1825 το Υπουργείο του Πολέμου γνωμοδοτεί και την επομένη δίνει στον Αθανάσιο Καρδαρά τη διεξαγωγή της ταχυδρομικής υπηρεσίας με μενζίλια. Χαρακτηριστικά το Υπουργείο γνωμοδοτεί να διατεθούν 15 άλογα αντί των 10 που ανέφερε το νομοσχέδιο και η σύμβαση να γίνει ετήσια. Το προσωπικό θα ανέρχεται στα ένδεκα άτομα και σταθμοί αλλαγής ορίζονται η Τριπολιτσά, το Νεόκαστρο και το Ναύπλιο, οπού θα βρίσκονται μονίμως πέντε άλογα για τις μεταφορές. Προβλέπονται και πεζοί ταχυδρόμοι (οι ΄΄επίτηδες΄΄ ή ΄΄μαξοί'').

Ο Ιταλός Τζιουζέπε Πέκιο περιγράφει τα τότε ταχυδρομεία σε ένα σύγγραμμά του, που εκδόθηκε στα Αγγλικά στο Λονδίνο (Giuseppe Pecchio, A visit to Greece in the Spring of 1825, London 1826) : ΄΄Δεν υπάρχει κανένα ταχυδρομείο σε όλη την Πελοπόννησο. Η Κυβέρνηση αλληλογραφεί με ειδικούς ταχυδρόμους, οι ιδιώτες είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιήσουν ειδικό απεσταλμένο για να στείλουν επιστολή. Οι εφημερίδες της Ύδρας, της Αθήνας και του Μεσολογγίου δεν κυκλοφορούν ακόμη μεταξύ των κατωτέρων τάξεων του λαού, αλλά τις διαβάζει με απληστία η μορφωμένη τάξη. Η εφημερίδα του Μεσολογγίου συντηρείται με τις πωλήσεις της στα νησιά του Ιονίου. Η Εφημερίδα της Ύδρας έχει διακόσιους συνδρομητές και η εφημερίδα της Αθήνας ακόμη λιγότερους΄΄.

Νέα προσπάθεια οργανώσεως Γενικού Ταχυδρομείου έγινε από τον οργανωτή του πρώτου τακτικού ελληνικού στρατού το Γάλλο Συνταγματάρχη Βαρώνο Κάρολο Φαβιέρο (Charles Nicole Fabvier) κατά τις αρχές του 1826, με άδεια της Διοικήσεως, για τη μεταβίβαση της αλληλογραφίας μεταξύ Ναυπλίου και Αθήνας. Το μεγαλόπνοο σχέδιο του φιλέλληνα Συνταγματάρχη απέβλεπε στο να ενώσει την Αθήνα με το Ναύπλιο και την Ανατολική Ελλάδα δια μέσου εναλλασσομένων τακτικών πεζοδρόμων. Προέβλεπε να αναχωρεί ένας κάθε Δευτέρα βράδυ από Αθήνα για Μέγαρα, να φθάνει εκεί την Τρίτη το πρωί, άλλος να αναχωρεί από τα Μέγαρα την Τρίτη και να φθάνει στο Καλαμάκι το ίδιο βράδυ. Άλλος πάλι να αναχωρεί από εκεί για Ναύπλιο και να φθάνει την ίδια ημέρα, δηλαδή την Τρίτη συνολικά ημέρα από την αναχώρησή του από την Αθήνα. Ορίσθηκε ένας επιστάτης του ταχυδρομείου, που εξέδωσε και σχετική ΄΄ Δηλοποίησιν΄΄. Όμως η απόγοητευμένη από την έλλειψη βοήθειας της Διοικήσεως επιστολή του Συνταγματάρχου Φαβιέρου προς το Διονύσιο Ρώμα στη Ζάκυνθο την 10/22 Μαΐου 1826, αποκαλύπτει ότι το σχέδιο δεν ευδοκίμησε.

Στο μεταξύ, γύρω στα μέσα του 1826, η Κυβέρνηση επέβαλε νέα λογοκρισία σε όλη την αλληλογραφία του Ναυπλίου, επίσημη και ιδιωτική, αποφασίζοντας μάλιστα να υπαγάγει την ταχυδρομική υπηρεσία στη Γενική Αστυνομία, που ασκούσε και τη λογοκρισία.

Η σύγχρονη Ταχυδρομική υπηρεσία συστήθηκε τελικώς με το ψήφισμα του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια της 28ης Σεπτεμβρίου 1828, που εκδόθηκε στον Πόρο.

Από το 1849 μέχρι το 1881 λειτουργούσαν Ελληνικά Ταχυδρομεία στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, την Αλεξάνδρεια, τα Ιωάννινα, τη Θεσσαλονίκη, τη Λάρισα, την Άρτα, και την Πρέβεζα, περιοχές που κατείχαν οι Τούρκοι.

Χαρακτηριστικός σταθμός της εξελίξεως του ταχυδρομείου στάθηκε η κατά το 1840 εισαχθείσα από τον Χιλλ στην Αγγλία μεταρρύθμιση της τιμολογήσεως με γραμματόσημα. Το πρώτο ελληνικό γραμματόσημο κυκλοφόρησε το 1861. Είναι η περίφημη κεφαλή του Ερμή. Το 1900 ιδρύθηκε το πρώτο πραγματικό μονοπώλιο και έκτοτε η πολιτική ταχυδρομική υπηρεσία στην Ελλάδα συνεχίζει να αναπτύσσεται, όχι με το ρυθμό των ταχυδρομείων των δυτικοευρωπαϊκών χωρών, αλλά πάντως ακολουθώντας αυτό το πρότυπο, φθάνοντας σήμερα να συναγωνίζεται ικανοποιητικά τις αντίστοιχες υπηρεσίες προηγμένων χωρών.

Προστάτης του Ταχυδρομικού Σώματος είναι ο Όσιος Ζήνων η μνήμη του οποίου εορτάζεται κάθε χρόνο την 10η Φεβρουαρίου που ήταν στρατιωτικός γραμματοφόρος δηλ. διακομιστής των γραμμάτων του Βασιλέα Ουάλη το έτος 365 μ.Χ .

Ίδρυση Ταχυδρομικού Σώματος

Ο Στρατός από την πλευρά του έχει ειδικές ανάγκες διοικητικής μέριμνας και σχετικώς με την αλληλογραφία χρειαζόταν αποτελεσματική διαχείριση της υπηρεσιακής αλληλογραφίας μεταξύ των στρατιωτικών μονάδων, πέραν της ανάγκης ανυψώσεως του ηθικού του στρατεύματος από την ανταλλαγή της προσωπικής αλληλογραφίας.

Πριν από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο Στρατός εξυπηρετείτο από τα κατά τόπους Πολιτικά Ταχυδρομεία. Στον πόλεμο του 1940-1941 τέθηκε σε λειτουργία ένα σύστημα Στρατιωτικών Ταχυδρομείων, γνωστό ως ΄΄Ταχυδρομικοί Τομείς΄΄, που επανδρώθηκε με επιστρατευμένους αξιωματικούς και οπλίτες από τους υπαλλήλους της Πολιτικής Ταχυδρομικής Υπηρεσίας.

Μετά την απελευθέρωση η αναδιοργάνωση των ενόπλων δυνάμεων επέβαλε και την αντιμετώπιση του ζητήματος της συγκροτήσεως μίας Ταχυδρομικής Υπηρεσίας Στρατού και της επανδρώσεως της με μόνιμα στελέχη, εφ' όσον θεωρήθηκε πως η ταχυδρομική υπηρεσία οφείλει να αποτελέσει οργανικό τμήμα του Στρατού, ικανό να εξυπηρετεί τις ανάγκες των Ενόπλων δυνάμεων τόσο στην ειρήνη όσο και στον πόλεμο.

Έτσι ιδρύθηκε η Ταχυδρομική υπηρεσία του Στρατού ως μόνιμο Σώμα του Στρατού Ξηράς το 1949 με τον Α.Ν 974/1949. Πλαισιώθηκε αρχικώς από μόνιμα στελέχη, Αξιωματικούς προερχόμενους από τη μονιμοποίηση εφέδρων που υπηρετούσαν εκείνη την εποχή και στους οποίους απονεμήθηκε η ιδιότητα του αξιωματικού της Ταχυδρομικής Υπηρεσίας, της ΤΥΣ, όπως λεγόταν. Από τότε το Ταχυδρομικό Σώμα χωρίς καμία διακοπή και με δικιά του οργάνωση ανταποκρίνεται με επιτυχία στις σύγχρονες απαιτήσεις της διοικητικής μέριμνας στο Στρατό.Γενικό 

Επιτελείο Στρατού
Στρατόπεδο ΠΑΠΑΓΟΥ, Μεσογείων 227-231
Νέο Ψυχικό Τ.Κ. 15451