 Τα
τελευταία χρόνια οι χώροι
 φωλιάσματος των πουλιών γίνονται όλο και πιο
σπάνιοι, εξαιτίας των νέων τρόπων κατασκευής των σπιτιών αλλά και των
μεθόδων καλλιέργειας, με αποτέλεσμα να μειώνονται οι δυνατότητές τους
για φώλιασμα, κυρίως των Στρουθιόμορφων.
Στην Ευρώπη, για να
διευκολυνθεί το φώλιασμα των πουλιών, χρησιμοποιούνται τεχνητές φωλιές,
ιδιαίτερα για τα είδη που φωλιάζουν στις κοιλότητες των δέντρων, στις
σχισμές των βράχων και στις τρύπες των τοίχων (εντομοφάγα πουλιά).
Οι
τεχνητές φωλιές μπορούν να τοποθετηθούν στα πάρκα, στις αγροτικές
καλλιέργειες, στα δάση, στους κήπους, στα περιβόλια. Είναι φτιαγμένες
από ποικίλα υλικά, όπως ξύλο, κεραμίδι, πλαστικό, και έχουν διάφορα
σχήματα, ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες φωλιάσματος και ζωής των
συγκεκριμένων ειδών.
Όπου χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος των τεχνητών
φωλεών, ο πληθυσμός των πουλιών αυξήθηκε, καθώς προσέφερε τις κατάλληλες
συνθήκες για φώλιασμα, σιγουριά και προστασία από τους θηρευτές του.
Η
μέθοδος χρησιμοποιείται σε διάφορες χώρες, όπως η Αγγλία και η
Γερμανία, όπου εδώ και δεκάδες χρόνια έχουν τοποθετηθεί εκατομμύρια
τεχνητές φωλιές σε δάση και καλλιέργειες. Στην Ισπανία, οι τεχνητές
φωλιές υπολογίζονται γύρω στο εκατομμύριο. Στην Ιταλία η τοποθέτηση
τεχνητών φωλεών άρχισε από το 1964, ενώ στη χώρα μας η προσπάθεια
ξεκίνησε τα τελευταία χρόνια.
Τα είδη που φωλιάζουν σε τεχνητές
φωλιές στην Ευρώπη είναι περισσότερα από είκοσι. Το μεγαλύτερο ποσοστό
φωλιάσματος έχουν: ο Καλόγερος, ο Σταφιδοτσιροβάκος, ο Κοκκινούρης, ο
Κοκκινολαίμης, ο Σπίνος, ο Τρυποφράχτης, ο Φλώρος, η Ελατοπαπαδίτσα, η
Γαλαζοπαπαδίτσα, η Καρδερίνα και ο Μακρονούρης.
Έχει αποδειχθεί ότι
οι πληθυσμοί των εντομοφάγων πουλιών που καταλαμβάνουν τις τεχνητές
φωλιές τρέφονται με έντομα βλαπτικά για τον άνθρωπο. Χαρακτηριστικό
είναι το παράδειγμα των Δρυοκολαπτών που τρέφονται με βλαβερά ξυλοφάγα
έντομα.
Η τεχνητή φωλιά πρέπει να στερεώνεται πάνω στο δέντρο με
μικρά καρφιά και να δένεται με σύρμα, ιδιαίτερα αν το δέντρο είναι
μικρού μεγέθους. Το να κινείται ελαφρά η φωλιά από τον αέρα, μετά την
τοποθέτηση, δεν αποτελεί πρόβλημα γιατί στη φύση πολλές φωλιές
βρίσκονται σε μέρη που δεν είναι πάντοτε σταθερά. Είναι όμως αναγκαίο η
τρύπα της εισόδου να μη βρίσκεται ποτέ προς τα πάνω για να μην μπαίνει
το νερό της βροχής, πράγμα που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στη
φωλιά και στους νεοσσούς. Η τρύπα της εισόδου καλύτερα είναι να βλέπει
προς το νότο και σε καμιά περίπτωση προς το βορρά, για να προφυλάσσεται
από τους ανέμους.
Το ύψος που θα τοποθετηθεί η τεχνητή φωλιά διαφέρει
ανάλογα με το περιβάλλον και το είδος που θέλουμε να φωλιάσει εκεί.
Γενικά όμως οι τεχνητές φωλιές για τα Στρουθιόμορφα τοποθετούνται σε
ύψος 3.5 μέτρων. Μπορούν όμως να τοποθετηθούν και ψηλότερα γιατί έτσι
δεν υπάρχει κίνδυνος να κλαπούν τα αυγά, ενώ βοηθούνται περισσότερο να
φωλιάσουν εκεί οι Παπαδίτσες, που ζουν στα πιο ψηλά σημεία του δέντρου.
Οι
τεχνητές φωλιές τοποθετούνται συνήθως μέχρι το Φεβρουάριο, είναι όμως
καλύτερα να τοποθετούνται από το Νοέμβριο, γιατί αρκετά πουλιά συχνάζουν
με ευχαρίστηση σ’ αυτές τις κρύες νύχτες του χειμώνα. Άλλωστε έτσι
αυξάνονται και οι πιθανότητες επιτυχίας κατά την αναπαραγωγική περίοδο.
Τέλος,
είναι προτιμότερο να υπάρχει μικρός αριθμός τεχνητών φωλέων στις
περιοχές που διαθέτουν πολλές φυσικές τοποθεσίες και τα πουλιά μπορούν
να φωλιάσουν από μόνα τους. Καλό δε είναι η μια φωλιά ν’ απέχει περίπου
50 μέτρα απ’ την άλλη για να μη συμπίπτουν οι επικράτειες των πουλιών.
Ακόμη
και στο μικρότερο κήπο και σε ένα μικρό μπαλκόνι ή περβάζι παραθύρου θα
δούμε να κάθονται Σπουργίτια, Ψαρόνια και Δεκαοχτούρες. Μπορείτε να
δώσετε χαρά στα πουλιά και στον εαυτό σας εάν βάλετε λίγο φαγητό σ’ αυτά
που σας επισκέπτονται.
Θα έχετε σίγουρα παρατηρήσει, κατά τη
διάρκεια του χειμώνα, πολλά πουλιά να φουσκώνουν τα φτερά τους και να
γίνονται σαν μικρές μπαλίτσες. Αυτό το κάνουν για να «φυλακίσουν» ένα
στρώμα θερμού αέρα στο σώμα τους, με στόχο να χάσουν όσο το δυνατόν
λιγότερη θερμότητα. Για να διατηρήσουν τη θερμοκρασία τους σταθερή, τα
πουλιά παίρνουν την απαιτούμενη ενέργεια απ’ το μεταβολισμό της τροφής
τους, η οποία αυτή την εποχή θα πρέπει να υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες.
Όλοι όμως γνωρίζουμε ότι τις κρύες εποχές δεν υπάρχουν σε μεγάλες
ποσότητες έντομα, νύμφες, σκουλήκια, με αποτέλεσμα πολλά εντομοφάγα
πουλιά να τρώνε ακόμη και φρούτα του δάσους για να συμπληρώσουν τη
διατροφή τους.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα πολλά πουλιά πεθαίνουν
από την πείνα. Έτσι, όταν βρουν ταΐστρα σε κάποιο κήπο, είναι σαν να
προσκαλούνται σε ένα «πλούσιο φαγοπότι». Πέφτουν πάνω της με μεγάλο
ενθουσιασμό, αφήνοντας κατά μέρος τους ενδοιασμούς και τους φόβους που
θα είχαν άλλες εποχές. Οι ταΐστρες βοηθούν πολύ τα πουλιά τη
χειμωνιάτικη περίοδο να ξεπεράσουν αυτή τη δύσκολη εποχή.
Η τροφή
πάνω στις ταΐστρες πρέπει να έχει μεγάλη ποικιλία, αν θέλουμε να
τραβήξουμε την προσοχή όσο το δυνατόν περισσότερων εντομοφάγων και
σποροφάγων ειδών.
Οι ταΐστρες πρέπει να είναι γεμάτες μόνο τη
χειμερινή περίοδο, και ειδικά τους μήνες Νοέμβριο, Δεκέμβριο, Ιανουάριο
και Φεβρουάριο, για τα πουλιά τους υπόλοιπους μήνες βρίσκουν εύκολα την
τροφή τους στη φύση. Καλό δε είναι να τοποθετούνται 2 – 3 μέτρα μακριά
από τους θάμνους, έτσι ώστε τα πουλιά που είναι κρυμμένα μέσα σ’ αυτούς
να μπορούν να παρατηρούν το γύρω περιβάλλον πριν βγουν για φαγητό.
Τα
πουλιά που συνήθως επισκέπτονται τις ταΐστρες είναι: η Γαλαζοπαπαδίτσα,
ο Καλόγερος, ο Κλείδωνας, ο Σπίνος, ο Μαυροτσιροβάκος, ο Κοκκινολαίμης,
ο Τρυποφράχτης, ο Σπουργίτης, η Δεκαοχτούρα, ο Φλώρος κ.α.
Το χειμώνα του 2009, ξεκίνησε η προσπάθειά μας σε συνεργασία με την Α’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών αρχαιοτήτων.
Με
την έγκριση του τότε Εφόρου κ. Αλέξανδρου Μάντη, τοποθετήσαμε περίπου
40 τεχνητές φωλιές και ταΐστρες, στα δασάκια και στα δένδρα γύρω από τον
Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. (Στη Βόρεια κλιτύ, στη Νότια κλιτύ, στην
ανατολική και δυτική πλευρά). Τις φωλιές και τις ταΐστρες τις
κατασκευάσαμε εμείς, με δικά μας σχέδια και υλικά.
Η χαρά όλων μας
είναι πολύ μεγάλη, γιατί κάθε χρόνο, ειδικά το χειμώνα, με τα μεγάλα
κρύα, πολλά είδη πουλιών επισκέπτονται τις ταΐστρες για να τραφούν με
τις τροφές που τους βάζουμε, αλλά και για να ξεκουραστούν και να
κρυφτούν από το κρύο.
Οι φωλιές που τοποθετήσαμε ήταν για διάφορα είδη όπως: Παπαδίτσες, Κότσυφες, Τσαλαπετεινούς, Κουκουβάγιες, Μυγοχάφτηδες κ.α.
Η
επιτυχία της αναπαραγωγής είναι αρκετά καλή. Οι Παπαδίτσες (Parus
major) είναι τα πουλιά που προτιμούν περισσότερο τις τεχνητές φωλιές
μας.
Βέβαια το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα πουλιά που
φωλιάζουν στις τεχνητές φωλιές μας είναι η Καρακάξα. Επιτίθεται στα
ζευγάρια και στους νεοσσούς, ειδικά όταν αυτά δοκιμάζουν τις ικανότητες
τους για τις πρώτες πτήσεις τους.Η αλήθεια είναι ότι ο υπερπληθυσμός
της Καρακάξας, (Pica pica) δημιουργεί προβλήματα στα είδη των πουλιών
που ζουν και φωλιάζουν στην Αττική.
Θέλουμε να πιστεύουμε ότι και
άλλες υπηρεσίες και ιδιώτες θα υιοθετήσουν τις τεχνητές φωλιές και τις
ταΐστρες για τους χώρους πρασίνου. Όλη αυτή η προσπάθεια με τις φωλιές
είναι μια σημαντική προσφορά στα πουλιά αλλά και στο περιβάλλον.
|
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου