Χρονολόγιο ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ της Συμπρωτεύουσας

Ο βασιλιάς Γεώργιος με το διάδοχο Κωνσταντίνο μπαίνουν στη Θεσσαλονίκη

 

ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

                                                               ( 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912)

Χρονολόγιο

1. 17-9-1912: Επιστράτευση του ελληνικού στρατού.
2. 5-10-1912:Συμμαχία Ελλάδας , Βουλγαρίας, Σερβίας, Μαυροβουνίου εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στόχος της Ελλάδας η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.
3. 11-10-1912:Είσοδος στην Κοζάνη. Ο υπουργός των Στρατιωτικών Ελ. Βενιζέλος επισημαίνει την ανάγκη να καταληφτεί το συντομότερο η Θεσσαλονίκη.
4. 16-10-1912:Ο στρατός φτάνει στη Βέροια.
5. 16-17 Οκτωβρίου 1912:Ο Ν. Βότσης βυθίζει τουρκικό πλοίο μέσα στο Θερμαικό κόλπο.
6. 20-10-1912:Καταλαμβάνεται η πόλη των Γιαννιτσών.
7. 26-10-1912:Η Θεσσαλονίκη απελευθερώνεται ύστερα από 482 χρόνια.
8. 27-10-1912:Πανηγυρικό το κλίμα στην πόλη.
9. 28-10-1912:Ο Διάδοχος Κων/νος ως αρχηγός Στρατού μπαίνει νικητής στην πόλη.Στον ναό του Αγίου Μηνά ψάλετε δοξολογία.
10. 29-10-1912:Ο Βασιλιάς Γεώργιος πάνω στο άλογό του πάει στο Λευκό Πύργο. Εκεί υψώνεται η ελληνική σημαία η οποία χαιρετίζεται από 21 βολές πυροβόλων.

Η είσοδος του διαδόχου Κωνσταντίνου στη Θεσσαλονίκη

Το πυροβολικό

Ο ελληνικός στόλος

Όλοι έμειναν με την όρεξη

Χασάν Ταχσίν πασάς: «Από αυτούς την πήραμε, σ’ αυτούς θα την παραδώσουμε»
Η μητέρα του ήταν Ελληνίδα μουσουλμάνα και ο ίδιος ήταν αλβανικής καταγωγής. Γνώριζε άπταιστα την ελληνική γλώσσα, μια και φοίτησε και πήρε απολυτήριο από το ελληνικό Γυμνάσιο Ιω­αννίνων. Ο Ταχσίν πασάς, μετά την παράδοση της πόλης και την αιχμαλωσία του τουρκικού στρατού, κρατήθηκε διακριτικά και με σεβασμό στο Διοικητήριο και δε στάλθηκε μαζί με τους υπόλοιπους Τούρκους αιχ­μάλωτους αξιωματικούς στην Αθήνα.

Με τη βοή­θεια του φίλου του, διακεκριμένου Θεσσαλονικιού της εποχής, Αλέξανδρου Ζάννα, και του Ελευθερίου Βενιζέλου, ο Χασάν Ταχσίν στάλθηκε για λόγους υγεί­ας στο Εβιάν της Γαλλίας και αργότερα έζησε στη Λοζάνη, όπου συνέγραψε τις αναμνήσεις του. Πέθανε στο τέλος του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Στην αυτοβιογραφία του διαφαίνεται ένας φιλελληνισμός κι ένας έντονος αντιβουλγαρισμός, που επιβεβαιώθηκαν στην πράξη. Ο Ταχσίν πασάς αρνήθηκε να συνδιαλλαγεί με τους Βουλγάρους που τον πίεζαν φορτικά να μπουν στην πόλη και αποφάσισε να παραδώσει τη Θεσσαλονίκη στους Ελληνες. «Απ’ αυτούς την πήραμε και α’ αυτούς θα την παραδώ­σουμε», είπε, σύμφωνα με την παράδοση, εκείνες τις δύσκολες ώρες.

Στις αναμνήσεις του, ο Τούρκος στρατηγός που έχει συνδέσει το όνομά του με τη μοίρα της πόλης, γράφει τα παρακάτω: 

«Πιεζόμενος από τα γεγονότα και τις εκκλήσεις αρχών και προξενων, έχοντας αντιληφθεί τον άμεσο κίνδυνο της βουλγαρικής εισβολής και διαπιστώσει την εγκατάλειψη των χαρακω­μάτων και τη διασκόρπιση των εφέδρων αφότου νύχτωσε, υπέκυψα για να σώσω τη ζωή χιλιάδων αθώων πλασμάτων και για να προλάβω την καταστροφή της πόλης. Οι απεσταλμένοι τον Διαδόχου Κωνσταντίνου έφτασαν στο Διοικητήριο της πόλης κατά τις νυκτερινές ώρες. Το “Πρωτόκολλο παραδόσεως ” συντάχτηκε στα γαλλικά. Ετσι έληξε άδοξα και συντριπτικά για μας ο αγώνας και θριαμβευτικά για τον αντίπαλο.Η Θεσσαλονίκη χάθηκε αλλά και σώ­θηκε. Έχω τη συνείδηση ότι έπραξα ακέραια το καθήκον μου. Ή ιστορία ας με κρίνει…».

Βέβαια, οι Τούρκοι φόρτωσαν αποκλειστικά την ήττα και την απώλεια της Θεσσαλονίκης στα φιλελληνικά αισθήματα του στρατηγού και του απέδωσαν τη μομφή της εσχάτης προδοσίας. Ο πικραμένος πασάς δε γύρισε ποτέ στην Τουρκία. Πέθανε στη Γαλλία το 1917 και η σο­ρός του μεταφέρθηκε από την οικογένειά του στη Θεσσαλονίκη, όπου θάφτηκε με τιμές «στις παρυφές της πόλης».

(Στοιχεία πάρθηκαν από το βιβλίο των Β. Νικόλταιου και Β. Γούναρη «Από το Σαραντάπορο στη Θεσσαλονίκη»