Τα όπλα των αρχαίων Ελλήνων

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ  ΕΡΓΑΣΙΑΣ:  ΡΟΚΑÏ   ΒΑΓΓΕΛΗΣ Κ’  ΣΙΜΟΣ  ΣΤΕΡΓΙΟΣ

ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ:  ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΥ   ΕΛΕΝΗ

ΙΠΠΕΙΣ

H θέση του ιππικού στην Αρχαία Ελλάδα χαρακτηρίζεται από δύο βασικές παραμέτρους. Στις πόλεις-κράτη όπου ο οπλίτης διαδραμάτιζε πρωτεύοντα ρόλο στις μάχες ο ιππέας είχε ρόλο επικουρικό, ενώ στις περιοχές όπου χαρακτηρίζονταν από την άνεση χώρου (πχ μεγάλες πεδιάδες) το ιππικό είχε σαφώς μεγαλύτερες αρμοδιότητες στις συγκρούσεις. 

Τοξότης

Στην αρχαϊκή και κλασσική εποχή οι τοξότες μαζί με τους ακοντιστές και τους σφενδονίτες αποτελούσαν το ελαφρύ πεζικό – τους “ψιλούς”. Επειδή το τόξο για να είναι αποτελεσματικό χρειαζόταν πολύχρονη εξάσκηση και αφιέρωση, πράγματα που δεν διέθεταν οι πολίτες που συνήθως απάρτιζαν το ελαφρύ πεζικό, οι περισσότερες πόλεις-κράτη προτιμούσαν να χρησιμοποιούν σώματα μισθοφόρων τοξοτών. Φημισμένοι μισθοφόροι τοξότες ήταν οι Κρήτες και οι Σκύθες, αλλά καλούς τοξότες είχαν και άλλες πόλεις όπως η Χίος, η Δήλος, η Ρόδος, η Κύπρος. 

Ο Γέλων στις Συρακούσες διέθετε το 480 π.χ. δύναμη από 2.000 τοξότες. Οι Αθηναίοι το 479 π.χ. είχαν σημαντική δύναμη που διακρίθηκε εαντίον του περσικού ιππικού πριν από την μάχη των Πλαταιών. Από τα μέσα του 5ου αιώνα οι Αθηναίοι δημιούργησαν μόνιμο σώμα τοξοτών. Στις παραμονές του πελοποννησιακού πολέμου ο Περικλής ανέφερε ότι διέθεταν 1.600 τοξότες πεζούς, εκτός από τους έφιππους, τους ονομαζόμενους ιπποτοξότες

Πελταστής

Ο πελταστής ήταν είδος αρχαίου πολεμιστή. Εμφανίστηκε κατά την Κλασική εποχή (περίπου 5ος με 4ος αιώνας π.Χ.). Οι πελταστές ήταν συνήθως εξοπλισμένοι με την πέλτη, ελαφριά θρακική ασπίδα η οποία είχε μία εσοχή σαν μισοφέγγαρο, και τρία ακόντια, τα οποία κρατούσαν το ένα στο ένα χέρι και τα άλλα δύο στο άλλο χέρι μαζί με την ασπίδα. Οι πελταστές χρησιμοποιούσαν διάφορα επιθετικά όπλα, όπως σφεντόνες και μικρά ακόντια. Εκείνη την εποχή ο κάθε στρατιώτης πλήρωνε από μόνος του για τον εξοπλισμό του. Έτσι, οι πελταστές χρησιμοποιούσαν ανίσχυρα όπλα, επειδή δεν ήταν αρκετά πλούσιοι για να αγοράσουν τόξα ή δόρατα. 

Οπλίτης

Ο οπλίτης στην αρχαιότητα, ο στρατιώτης δηλαδή του πεζικού με βαρύ οπλισμό που πολεμούσε σε σχηματισμό φάλαγγας, ήταν ο κατεξοχήν πολεμιστής της κλασικής Ελλάδας. Ήταν βαριά οπλισμένος με δόρυ, θώρακα και μεγάλη ασπίδα. Το όνομα οπλίτης (οπλίτης) προέρχεται από την ονομασία της μεγάλης στρογγυλής ασπίδας (όπλον). ). Από εκεί δημιουργήθηκε και η οπλιτική  φάλαγγα  όπου ήταν ένα καινούργιο στρατιωτικό σώμα στο οποίο άνηκαν όσοι από τους οπλίτες απέκτησαν την ιδιότητα του πολεμιστή και είχαν την οικονομική ευχέρεια να εξοπλίζονται με δικά τους έξοδα. Η φάλαγγα  των οπλιτών οδήγησε στην ανάπτυξη  της ιδέας της ισότητας ακόμη και ως προς την άσκηση της εξουσίας .

Καταπέλτης

Ο Καταπέλτης, λεγόμενος και οξυβελής υπήρξε περίφημη αρχαία πολεμική μηχανή με την οποία εκσφενδονίζονταν αρχικά βέλη και αργότερα ακόντια και λίθοι. Εφευρέθηκε στη Σικελία περί το 399 π.Χ. και κυριάρχησε ως πολεμικό μέσο πολλών λαών μέχρι την ανακάλυψη της πυρίτιδας,

Πολιορκητικός κριός

Ο κριός ήταν βαρύς δοκός. Τον κρατούσαν πολλοί πολεμιστές και παίρνοντας φόρα ορμούσαν στον στόχο, τείχος ή πύλη για να τον καταρρίψουν. Μπορεί να ήταν επίσης αιωρούμενος με αλυσίδες ή σχοινιά, έτσι ώστε με την ανάλογη ώθηση να ταλαντώνεται. Ο κριός είχε μεταλλική επένδυση, που έκανε την μύτη του πιο ανθεκτική.

 Φάλαγγα

Φάλαγγα ονομάστηκε στην αρχαία Ελλάδα η παραλληλόγραμμη διάταξη μάχης με ιδιαίτερη οργάνωση από λογχοφόρους που πολεμούσαν σε πυκνή παράταξη με τα δόρατά τους προτεταμένα, δημιουργώντας ένα τείχος δοράτων με το οποίο μπορούσαν να πλήττουν τους εχθρούς από σχετικά ασφαλή απόσταση, όπως η Μακεδονική φάλαγγα.   Η Μακεδονική φάλαγγα  αποτελούνταν από πεζέταιρους  σε σχηματισμό βάθους 16 σειρών και με οπλισμό ένα μακρύ δόρυ μήκους 6μ. την σάρισα . 

Η σάρισα ήταν ένα δόρυ μεγάλου μήκους, το βασικό επιθετικό όπλο της μακεδονικής φάλαγγας. Χαρακτηριστικό της σάρισας, το οποίο κυρίως διαφοροποιούσε τη μακεδονική από τις οπλιτικές φάλαγγες, ήταν το μήκος της. Αρχικά περίπου 5,5 μέτρα, έφτασε τον 2ο π.χ. αιώνα τα 6,50 μέτρα. Είχε σιδερένια αιχμή και σαυρωτήρα στο αντίθετο άκρο, ως αντίβαρο και για να καρφώνεται στο έδαφος. Ο φαλαγγίτης τη χειριζόταν με τα δύο χέρια.

Τόξο

Το τόξο, ήταν όπλο που έριχνε βέλη σε απόσταση. Ήταν κατασκευασμένο από ξύλο κρανιάς, σκληρό αλλά και ελαστικό, και αποτελούνταν από ένα καμπύλο στέλεχος ισχυρό και εύκαμπτο. Η χορδή του τόξου που δένονταν στα δύο άκρα του στελέχους, ήταν κατασκευασμένη από νεύρα ή συνεστραμμένα έντερα ζώων.

Ακόντιο

Το ακόντιο ήταν ένα όπλο σαν το δόρυ, αλλά βραχύτερο και ελαφρύτερο, το οποίο έριχναν εναντίον των αντιπάλων από απόσταση. Όπως αποδεικνύουν τα σχετικά ευρήματα, το ακόντιο ως πολεμικό εργαλείο χρησιμοποιούνταν από τον 7οαιώνα. Στον Όμηρο αναφέρεται πολύ συχνά η χρήση του και μάλιστα στους βαριά οπλισμένους  πολεμιστές οι οποίοι ξεκινούσαν πρώτα με τη ρίψη του ακοντίου.

Ξίφος

Το  ξίφος ήταν αρχαίο ελληνικό όπλο. Ήταν το κύριο πολεμικό όπλο σε συνδυασμό με το δόρυ και το ξυστόν. Τον χρησιμοποιούσαν τόσο σε κάθετο όσο και σε οριζόντιο χτύπημα

Δόρυ

Το δόρυ ήταν το κατεξοχήν επιθετικό όπλο και είχε μήκος μιάμιση φορά το ύψος του ανθρώπου. Αποτελούνταν από ένα στρόγγυλο κοντάρι, από ξύλο μελίτης ή αγριοκερασιάς  ,ιδιαίτερα ανθεκτικό και ξυσμένο, το λεγόμενο ξυστόν, με μία σιδερένια ή ορειχάλκινη αιχμή στο άκρο του, τη λόγχη. Η λόγχη διέθετε κεντρικό νεύρο και αυλό για τη στερέωση του δόρατος, ενώ η μορφή της δεν παρουσιάζει καμιά αισθητή εξέλιξη  με τα χρόνια.      

Κνημίδες

Κνημίδες ονομάζονταν τα καλύμματα των κνημών, τα καλύμματα που προστάτευαν δηλαδή τις κνήμες από τα βλήματα και τα βέλη των αντιπάλων. Οι αρχαίες κνημίδες ήταν επιμήκεις πλάκες, επίκυρτες και ορειχάλκινες, των οποίων η συναρμολόγηση γινόταν με πόρπες στο κάτω άκρο τους γύρω από τα σφυρά με εσωτερική επένδυση από ύφασμα. Η διαμόρφωσή τους ήταν ιδιαίτερα προσεγμένη, ώστε να προσαρμόζονται όσο το δυνατόν καλύτερα στους μυς της κνήμης του πολεμιστή. 

Θώρακας

Ο αρχαίος θώρακας ήταν περικάλυμμα του κορμού από έλασμα μεταλλικό ή από δέρμα ή από λινάρι, με ενίσχυση από μετάλλινες πλάκες, που φοριόταν επάνω από τον κοντό χιτώνα προσφέροντας ισχυρή προστασία.

Ασπίδα

Η ασπίδα ήταν φορητός δίσκος με επαρκή ανθεκτικότητα, αλλά και μέγεθος, ώστε να προστατεύει τον πολεμιστή από τα χτυπήματα των αντιπάλων. Ως προς το μέγεθος, τα υλικά κατασκευής αλλά και το σχήμα της, η ασπίδα παρουσίαζε σχετικά μεγάλη ποικιλία. Η ασπίδα των Ομηρικών επών ήταν μεγάλη για να καλύπτει όλο το σώμα του πολεμιστή, με ένα ή περισσότερα στρώματα από δέρμα βοδιού και επικάλυψη από μέταλλο.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

†http://theancientweb.wordpress.com/category/

αρχαια ελλαδα τακτικες και οπλα αρχαιων ελληνων         

 

†ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ  Α΄ Λυκείου