20.000 ναυάγια στις θάλασσες της Ελλάδας
Εάν
κολυμπάτε σε κάποια από τις αμέτρητες δαντελωτές παραλίες της χώρας μας
και διακρίνετε μέσα στο βυθό το κατάρτι ή την πλώρη κάποιου πλοίου… μην
τρομάξετε. Το πιο πιθανό είναι να βρίσκεστε πάνω από κάποιο από τα
20.000 ναυάγια που κρύβονται στα γαλάζια νερά της χώρα μας…
Η Ελλάδα αποτελούσε ανέκαθεν μια ναυτική χώρα, και είναι ίσως και η μοναδική που έχει έναν τόσο ιδιαίτερο και δυνατό δεσμό με τη θάλασσα. Επομένως το να κείτονται στους βυθούς της δεκάδες ναυάγια για τους περισσότερους είναι αναμενόμενο. Όμως τα 20.000 ναυάγια σίγουρα είναι ένας αριθμός που δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να φανταστεί.
Τα πλοία αυτά καλύπτουν χρονικά μια περίοδο 4.500 χρόνων ναυτικής ιστορίας, η οποία δυστυχώς για τους περισσότερους Έλληνες παραμένει άγνωστη.
Αυτήν την ιστορία, με τις σχετικές αναφορές, τους μύθους των θησαυρών και ναυαγίων του ελληνικού βυθού «ξεδιπλώνει» το βιβλίο με τίτλο «Οι ιστορικοί θησαυροί του ελληνικού βυθού-Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών και η λαογραφία της θάλασσας». Οι αναλυτικές περιγραφές του συγγραφέα Γιώργου Λεκάκη, για τα σημεία και τις συνθήκες των ναυαγίων, ταξιδεύουν τον αναγνώστη στα σημεία εκείνα όπου η φουρτουνιασμένη θάλασσα σταμάτησε το χρόνο και αιχμαλώτισε στους βυθούς της, τη ζωή από τον κόσμο της επιφάνειας, κρατώντας την για πολλά χρόνια κρυμμένη και ανενόχλητη από την ανθρώπινη παρέμβαση.
Πρόκειται για ένα ταξίδι στο χρόνο, μέσα από το οποίο ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με ανακαλύψεις που δίνουν μια νέα διάσταση στη «βυθισμένη» και γεμάτη μαγεία ιστορία της χώρας μας.
Mερικά μόνο από τα σημαντικότερα ναυάγια που βρίσκονται «κρυμμένα» στις ελληνικές θάλασσες και θησαυροι των βυθών μας…
ΙΟΝΙΟ
• Αναρίθμητα είναι τα ναυάγια που έγιναν στα απρόσιτα βράχια των Αντικυθήρων. Στις βραχονησίδες Θυμωνιές πλησίον του ακρωτηρίου Γλυφάδα, εντοπίστηκε το γνωστό και ιστορικό ναυάγιο των Αντικυθήρων του 120-80 π.Χ.
• Στον όρμο της Πύλου από την άλλη η ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου «Capitana Bey» που είχε στην πρύμνη της έναν κόκκινο λέοντα, που κρατούσε μια ασπίδα με τρεις ημισελήνους και δυο φαρδιές χρυσές ταινίες, είναι εύκολα διακριτή όταν τα νερά είναι ήρεμα.
• Στη νήσο Σαπιέτζα στα νότια της Μεθώνης, ναυάγησαν πολλά πλοία από την αρχαιότητα έως σήμερα. Λέγεται ότι είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός, που μπορούμε να μιλάμε για «θαλάσσιο υποβρύχιο αρχαιολογικό πάρκο»!!!
• Ένα ναυάγιο είναι το ομορφότερο σημείο της Ζακύνθου! Η περίφημη και πασίγνωστη παραλία του νησιού «Ναυάγιο», πήρε το όνομά της από το ναυάγιο πλοίου που συνέβη εκεί το 1983, πλοίου που μετέφερε λαθραία τσιγάρα. Μοναδικό τοπίο, περικυκλωμένο από άσπρες βραχώδες πλαγιές, πράσινο και με πλούσια άμμο καταλήγει στα σμαραγδένια νερά του Ιουνίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 ανακηρύχθηκε από διάσημο τουριστικό περιοδικό η 4η καλύτερη παραλία του κόσμου!
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
• Στις 25 Ιουλίου του 2000 ήρθε στην επιφάνεια ένα τμήμα αρχαίου ναυαγίου, στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Αστυπάλαιας. Το ανέσυραν ο Καλύμνιος σφουγγαράς Χρήστος Γαλουζής και ο συνεργάτης του Σταύρος Μίχας από βάθος 47 μέτρων. Το τμήμα που ανασύρθηκε αποτελείτο από 28.000 χάλκινα νομίσματα, έναν αμφορέα, τρεις μυλόπετρες και μια άγκυρα από μολύβι. Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει βρεθεί στον ελλαδικό χώρο τέτοιος όγκος νομισμάτων. Το πλοίο βυθίστηκε το 288 μ.Χ. Αυτό είναι το σημαντικότερο αρχαίο ναυάγιο χρηματαποστολής, δεδομένου ότι το πλοίο μετέφερε μισθοδοσία, μάλλον για στρατιωτικούς σκοπούς.
• Πάλι στην Αστυπάλαια, η νησίδα «Σκρόφα» πήρε το όνομά της από ένα ναυάγιο που συνέβη στα νερά της και γέμισε από γουρούνες (σκρόφες στα λατινικά). Η Εφορεία Αρχαιοτήτων το καλοκαίρι του 2002 εντόπισε στη θαλάσσια περιοχή Αστυπάλαιας και άλλα τέσσερα ναυάγια που χρονολογούνται από τον 3ο π.Χ. αιώνα έως τον 3ο μ.Χ. αιώνα! Μάλιστα η έφορος Κατερίνα Δελαπόρτα ζήτησε την κήρυξη αυτού του θαλάσσιου χώρου, ως αρχαιολογικού και το αίτημα έγινε αποδεκτό.
ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ
Τον είπαν «μικρογραφία της Μεσογείου»… στον βυθό του κορινθιακού και του πατραϊκού βρίσκονται 14 ναυαγισμένα πλοία, κυρίως πολεμικά, που βυθίστηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είτε από νάρκες, είτε από αεροπορικούς βομβαρδισμούς ή και σαμποτάζ. Μεγαλύτερο εξ αυτών είναι ένα βρετανικό αντιτορπιλικό, ενώ υπάρχουν και συντρίμμια από την ιστορική ναυμαχία της Ναυπάκτου.
ΚΥΚΛΑΔΕΣ
• Θεωρείται από πολλούς ειδικούς το «αμνιακό υγρό» του ελληνικού πολιτισμού. Στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου βρίσκεται το 90% των ναυαγίων που έχουν εντοπισθεί στη Μεσόγειο.
Ο Βρετανικός ήταν το «μεγάλο αδελφάκι» του Τιτανικού, κατασκευασμένο και αυτό σε ναυπηγείο του Μπέλφαστ για την White Star Lines το 1914 ή 1915. Το πλοίο επιτάχθηκε από το βρετανικό ναυτικό και, από τις 13 Νοεμβρίου 1915 ανέλαβε καθήκοντα πλωτού νοσοκομείου. Άρχισε τη δράση του στην περιοχή του ανατολικού Αιγαίου και της Μέσης Ανατολής, από όπου παραλάμβανε και μετέφερε ασθενείς στη Μεγάλη Βρετανία. Κατόρθωσε ασφαλώς πέντε ταξίδια, πριν το μοιραίο έκτο. Ο Βρετανικός έφυγε από το Σάουθαμπτον για το τελευταίο ταξίδι στις 12 Νοεμβρίου του 1916, με προορισμό τη Λήμνο. Στις 17 του μηνός ανεφοδιάστηκε στη Νάπολη και κατόπιν στις 21 του μηνός, περί την ογδόη πρωινή, στην περιοχή μεταξύ Σουνίου και Κέας, οι επιβαίνοντες αισθάνθηκαν το πλοίο να χτυπά κάπου - ακούστηκε ένας δυνατός θόρυβος αλλά θεώρησαν ότι μάλλον επρόκειτο για κάποια μικρή βάρκα. Η αυτοψία έδειξε ότι τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα. Τα τέσσερα πρώτα στεγανά και το λεβητοστάσιο είχαν γεμίσει με νερό μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Το «κουφάρι» του Βρετανικού ανακάλυψε κι εξερεύνησε η ομάδα του Ζακ Υβ Κουστώ το 1975. Από τον τρόπο που έχει ανοίξει το πλοίο, πιστεύεται ότι επλήγη από μία γερμανική νάρκη.
• Στην Κίμωλο λένε για ένα ιστορικό ναυάγιο του Ισμαήλ-μπέη της Αιγύπτου, που κρύβει, κατά τον θρύλο, πολλούς θησαυρούς! Τον Νοέμβριο του 1778 κατέπλευσαν στο νησί δυο τουρκικά κάτεργα για να βρουν τις απολεσθείσες αποσκευές του. Αυτό τις έστελνε στην Κωνσταντινούπολη, με γαλλικό πλοίο, το οποίο όμως ναυάγησε στις ακτές της Κιμώλου. Οι Τούρκοι δεν βρήκαν τίποτα και επειδή πίστευαν ότι οι Κιμώλιοι είχαν ξαφρίσει το πλούσιο ναυάγιο, τους εκδικήθηκαν! Οι κάτοικοι του νησιού υπέστησαν φοβερές καταπιέσεις και βιαιοπραγίες από τους Τούρκους εξ αιτίας αυτού του ναυαγίου.
• Στη θάλασσα της Κύθνου τώρα, σε βάθος 495 μέτρων εντοπίσθηκε το 2005 το αρχαίο ναυάγιο που χρονολογείται μάλλον στο δεύτερο ήμισυ του 4ου αι. π.Χ. Είναι το βαθύτερο αρχαίο ναυάγιο που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στο Αιγαίο πέλαγος και ένα από τα βαθύτερα στη Μεσόγειο.
• Λίγο έξω από το λιμάνι της Τήνου βυθίστηκε το καταδρομικό «Έλλη» αφού τορπιλίσθηκε από ιταλικό υποβρύχιο στις 15 Αυγούστου του 1940. Το «Έλλη», με κυβερνήτη τον πλοίαρχο Χατζόπουλο είχε φτάσει στην Τήνο στις 25 Ιουνίου. Αγκυροβόλησε περί τα 550 μέτρα έξω από τον λιμενοβραχίονα. Στις 06.45 το πρωί ακούστηκε θόρυβος αεροπλάνου, το οποίο πέταγε σε ύψος 1.200 μέτρων και δεν έφερε διακριτικά. Το πλήθος νόμιζε ότι ήταν ελληνικό και άρχισε να το χαιρετά. Τα αντιαεροπορικά του πλοίου, όμως, ετέθησαν σε επιφυλακή και το αεροπλάνο εξαφανίσθηκε, αφού έκανε κάποιους ελιγμούς πάνω από το λιμάνι… Ο σημαιοστολισμός της «Έλλης» συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε λίγο πριν τις 8 και μισή το πρωί. Τότε ήταν που σημειώθηκε η δόνηση που ανασήκωσε ολόκληρο το πλοίο. Μια ιταλική τορπίλη είχε πλήξει το καταδρομικό, στο ύψος του λεβητοστασίου, στη δεξιά του πλευρά ανάμεσα στις δυο καπνοδόχους. Λίγα λεπτά αργότερα το «Έλλη» βυθιζόταν…
ΣΠΟΡΑΔΕΣ
• Στα νοτιοανατολικά της Αλοννήσου βρέθηκε αρχαίο ναυάγιο του 5ου π.Χ. αιώνα με εκτόπισμα πάνω από 100 τ. και φορτίο σχεδόν 4.000 αγγείων. Αυτό είναι το μεγαλύτερο αρχαίο ναυάγιο και σίγουρα το μεγαλύτερο ναυάγιο των κλασικών χρόνων. Το ναυάγιο ανέτρεψε την ως τότε επικρατούσα άποψη, ότι τέτοια πλοία ναυπηγήθηκαν μόνο κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Τελικά απεδείχθη ότι οι Ρωμαίοι πήραν και αυτοί την τεχνική από τους Έλληνες.
• Στη νησίδα Πελαγονήσι των Σποράδων εντοπίσθηκε ένα βυζαντινό ναυάγιο που υπολογίζεται γύρω στο 1100 με 1150 μ.Χ. σε βάθος 36 μέτρων. Από το πλοίο, το οποίο, διασώζεται μισό ανασύρθηκαν διάφορα κεραμικά πινάκια, λέβητες, αμφορείς, μυλόλιθοι και πολλά άλλα.
ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ-ΑΡΓΟΛΙΚΟΣ
• Ένα από τα αρχαιότερα γνωστά ναυάγια του κόσμου, ένα πλοίο του 2200 π.Χ. είναι βυθισμένο στο λιμάνι της νήσου Δοκού, που σήμερα δεν είναι παρά ένα μικρό ερημονήσι, το οποίο βρίσκεται απέναντι από την Ύδρα.
Το πρωτοελλαδικό πλοίο ήταν κατάφορτο με αγγεία περίπου 700 στον αριθμό και εξαιρετικής αρχαιολογικής σημασίας.
• Στα Κόκκινα, μέρος του κόλπου της Αναβύσσου, μέσα στη θάλασσα, γύρω από το ακρωτήρι, υπάρχουν αρχαία ναυάγια. Σύμφωνα με τον μύθο είναι περσικά, που ξέφυγαν από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, αλλά βυθίστηκαν στην περιοχή λόγω καταιγίδας…
• Επίσης δυο ναυάγια των πρώιμων βυζαντινών χρόνων έχουν εντοπιστεί κοντά στις νησίδες Κοράκια και Βλυχός στο Πόρτο Χέλι Και στην Ύδρα αντίστοιχα. Τα πλοία αυτά μετέφεραν μάλλον λάδι εντός σφαιρικών αμφορέων.
ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΕΛΑΓΟΣ
Στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Θήρας και Κρήτης βάσει ιστορικών πηγών, διέρχονταν εκατοντάδες πλοία. Παράλληλα, στη δυτική Κρήτη παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες τρικυμίες της Μεσογείου. Εκεί έχουν συμβεί και τα περισσότερα ναυάγια, από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα.
• Το ξύλινο σκαρί μινωικού πλοίου, μήκους περίπου 15 μέτρων «κοιμάται» σε απόσταση 200 μέτρων από τα παράλια της νήσου Ψείρας, στον όρμο του Μιράμπελου, Αγ. Νικολάου Λασιθίου, σε βάθος 42 με 50 μέτρα. Εντοπίσθηκε για πρώτη φορά το 2003 και χρονολογείται στην μεσομινωική ΙΙ περίοδο, 1800 με 1700 π.Χ. από το πλήθος των αμφορέων και από τον τρόπο που είναι τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, συμπεραίνεται πως ίσως έχουμε να κάνουμε με ναυάγιο του οποίου το φορτίο σώζεται ολόκληρο!
• Η περιοχή του Ελαφονησίου είναι μια άλλη πολύ επικίνδυνη για τα παραπλέοντα πλοία περιοχή. Γι’ αυτό και το πέρασμα του Ελαφονησίου έχει ονομασθεί από τους ναυτικούς «Τάφος των Καραβιών». Ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια που έγιναν στην περιοχή αυτή το 1907 ήταν το ναυάγιο του υπερωκεανίου «Imperatrice». Αυτό αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες εκείνης της εποχής. Σ’ αυτό πνίγηκαν 300 άνθρωποι και θάφτηκαν ομαδικά στο νησί.
• Ένα από τα μεγαλύτερα χριστιανικά ναυάγια ήταν αυτό στη Γαύδο με τους 99 Άγιους πατέρες από την Αίγυπτο, μαζί με τον Ιωάννη τον ερημίτη. Στην παραλία που εξόκειλαν είναι κτισμένο ένα μικρό εκκλησάκι προς τιμήν τους, ενώ και η ίδια η παραλία που βρίσκεται στην τοποθεσία Πατεροβόλακας πήρε το όνομά τους.
ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥ 2200 Π.Χ.
Ο συγγραφέας του πονήματος κ. Γιώργος Λεκάκης αναφέρει μεταξύ άλλων: «Στα σημερινά μόνο χωρικά ύδατα της Ελλάδος, υπάρχουν βυθισμένα περισσότερα από 20.000 ναυάγια. Το αρχαιότερο που έχει εντοπισθεί ανάγεται στο 2200 π.Χ. και το νεώτερο στο ..2007. Δηλαδή περίπου 4.500 χρόνια ναυτικής ιστορίας μπορεί κανείς να «διαβάσει» καταδυόμενος στις ελληνικές θάλασσες. Παράλληλα αυτό και μόνο το στοιχείο εάν αξιοποιείτο από τις αρμόδιες Αρχές, θα έκανε την Ελλάδα «παράδεισο» και για τους καταδύτες, ένα είδος τουρισμού που ανθεί τελευταία σε άλλες χώρε, με λιγότερο σημαντικά ναυάγια και λιγότερο όμορφα νερά και βυθούς».
Ο συγγραφέας επισημαίνει επίσης: «Τα ναυάγια πρέπει να τα δει κανείς με άλλο μάτι. Πολλοί άνθρωποι έπειτα από την σωτηρία τους από ένα ναυάγιο άλλαξαν... πλεύση. Στο κείμενο, αναφέρεται μια μικρή μόνο καταγραφή των ναυαγίων, τα κουφάρια των οποίων κείτονται σαν παλιά σκηνικά θεάτρου στους βυθούς των θαλασσών μας…».
ΖΩΝΤΑΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Ο γνώστης των καταδύσεων Κώστας Θωκταρίδης σχετικά με το πόνημα αναφέρει: «Τα πλοία που κείτονται ξεχασμένα στον βυθό αποτελούν «ζωντανά» κομμάτια της αρχαίας και της σύγχρονης ιστορίας. Είναι «αυτόπτες μάρτυρες» συγκλονιστικών γεγονότων που μοιάζουν να περιμένουν κάποιον για να διηγηθούν όλα όσα διαδραματίστηκαν πάνω τους… Γι’ αυτό και κάθε φορά που δύτες καταδύονται σε βυθισμένα πλοία νιώθουν σαν να κάνουν ένα ταξίδι στο χρόνο…
Στους ελληνικούς βυθούς υπάρχουν διάσπαρτα χιλιάδες ναυάγια όλων των εποχών και κάθε προσπάθεια καταγραφής και ανάδειξης αυτών των πολιτισμικών θησαυρών αναδεικνύει τη σπουδαία κληρονομιά και παράδοση της χώρας μας. Ανατρέχοντας κανείς στον χρόνο διαπιστώνει ότι η πορεία της Ελλάδος ήταν ανέκαθεν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη θάλασσα και τα πλοία. Γι’ αυτό και οφείλουμε να έχουμε γνώση των πλοίων που με την δράση τους σφράγισαν τις σελίδες της ναυτικής μας ιστορίας». Ο κ. Θωκταρίδης κλείνοντας τονίζει: «Μακάρι στο μέλλον να έχουμε και άλλα τέτοια παρόμοια πονήματα σαν αυτό του κ. Λεκάκη, από ανθρώπους που αγαπούν τη θάλασσα και τα πλοία που κάποτε αρμένιζαν σε αυτήν, βάζοντας έτσι το δικό τους λιθαράκι στο δύσκολο έργο της απογραφής των ναυαγίων που βρίσκονται στα ελληνικά χωρικά ύδατα».
Η Ελλάδα αποτελούσε ανέκαθεν μια ναυτική χώρα, και είναι ίσως και η μοναδική που έχει έναν τόσο ιδιαίτερο και δυνατό δεσμό με τη θάλασσα. Επομένως το να κείτονται στους βυθούς της δεκάδες ναυάγια για τους περισσότερους είναι αναμενόμενο. Όμως τα 20.000 ναυάγια σίγουρα είναι ένας αριθμός που δύσκολα κάποιος θα μπορούσε να φανταστεί.
Τα πλοία αυτά καλύπτουν χρονικά μια περίοδο 4.500 χρόνων ναυτικής ιστορίας, η οποία δυστυχώς για τους περισσότερους Έλληνες παραμένει άγνωστη.
Αυτήν την ιστορία, με τις σχετικές αναφορές, τους μύθους των θησαυρών και ναυαγίων του ελληνικού βυθού «ξεδιπλώνει» το βιβλίο με τίτλο «Οι ιστορικοί θησαυροί του ελληνικού βυθού-Αρχαία και σύγχρονα ναυάγια των ελληνικών θαλασσών και η λαογραφία της θάλασσας». Οι αναλυτικές περιγραφές του συγγραφέα Γιώργου Λεκάκη, για τα σημεία και τις συνθήκες των ναυαγίων, ταξιδεύουν τον αναγνώστη στα σημεία εκείνα όπου η φουρτουνιασμένη θάλασσα σταμάτησε το χρόνο και αιχμαλώτισε στους βυθούς της, τη ζωή από τον κόσμο της επιφάνειας, κρατώντας την για πολλά χρόνια κρυμμένη και ανενόχλητη από την ανθρώπινη παρέμβαση.
Πρόκειται για ένα ταξίδι στο χρόνο, μέσα από το οποίο ο αναγνώστης έρχεται αντιμέτωπος με ανακαλύψεις που δίνουν μια νέα διάσταση στη «βυθισμένη» και γεμάτη μαγεία ιστορία της χώρας μας.
Mερικά μόνο από τα σημαντικότερα ναυάγια που βρίσκονται «κρυμμένα» στις ελληνικές θάλασσες και θησαυροι των βυθών μας…
ΙΟΝΙΟ
• Αναρίθμητα είναι τα ναυάγια που έγιναν στα απρόσιτα βράχια των Αντικυθήρων. Στις βραχονησίδες Θυμωνιές πλησίον του ακρωτηρίου Γλυφάδα, εντοπίστηκε το γνωστό και ιστορικό ναυάγιο των Αντικυθήρων του 120-80 π.Χ.
• Στον όρμο της Πύλου από την άλλη η ναυαρχίδα του τουρκικού στόλου «Capitana Bey» που είχε στην πρύμνη της έναν κόκκινο λέοντα, που κρατούσε μια ασπίδα με τρεις ημισελήνους και δυο φαρδιές χρυσές ταινίες, είναι εύκολα διακριτή όταν τα νερά είναι ήρεμα.
• Στη νήσο Σαπιέτζα στα νότια της Μεθώνης, ναυάγησαν πολλά πλοία από την αρχαιότητα έως σήμερα. Λέγεται ότι είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός, που μπορούμε να μιλάμε για «θαλάσσιο υποβρύχιο αρχαιολογικό πάρκο»!!!
• Ένα ναυάγιο είναι το ομορφότερο σημείο της Ζακύνθου! Η περίφημη και πασίγνωστη παραλία του νησιού «Ναυάγιο», πήρε το όνομά της από το ναυάγιο πλοίου που συνέβη εκεί το 1983, πλοίου που μετέφερε λαθραία τσιγάρα. Μοναδικό τοπίο, περικυκλωμένο από άσπρες βραχώδες πλαγιές, πράσινο και με πλούσια άμμο καταλήγει στα σμαραγδένια νερά του Ιουνίου. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2008 ανακηρύχθηκε από διάσημο τουριστικό περιοδικό η 4η καλύτερη παραλία του κόσμου!
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
• Στις 25 Ιουλίου του 2000 ήρθε στην επιφάνεια ένα τμήμα αρχαίου ναυαγίου, στη θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Αστυπάλαιας. Το ανέσυραν ο Καλύμνιος σφουγγαράς Χρήστος Γαλουζής και ο συνεργάτης του Σταύρος Μίχας από βάθος 47 μέτρων. Το τμήμα που ανασύρθηκε αποτελείτο από 28.000 χάλκινα νομίσματα, έναν αμφορέα, τρεις μυλόπετρες και μια άγκυρα από μολύβι. Ποτέ στο παρελθόν δεν έχει βρεθεί στον ελλαδικό χώρο τέτοιος όγκος νομισμάτων. Το πλοίο βυθίστηκε το 288 μ.Χ. Αυτό είναι το σημαντικότερο αρχαίο ναυάγιο χρηματαποστολής, δεδομένου ότι το πλοίο μετέφερε μισθοδοσία, μάλλον για στρατιωτικούς σκοπούς.
• Πάλι στην Αστυπάλαια, η νησίδα «Σκρόφα» πήρε το όνομά της από ένα ναυάγιο που συνέβη στα νερά της και γέμισε από γουρούνες (σκρόφες στα λατινικά). Η Εφορεία Αρχαιοτήτων το καλοκαίρι του 2002 εντόπισε στη θαλάσσια περιοχή Αστυπάλαιας και άλλα τέσσερα ναυάγια που χρονολογούνται από τον 3ο π.Χ. αιώνα έως τον 3ο μ.Χ. αιώνα! Μάλιστα η έφορος Κατερίνα Δελαπόρτα ζήτησε την κήρυξη αυτού του θαλάσσιου χώρου, ως αρχαιολογικού και το αίτημα έγινε αποδεκτό.
ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ
Τον είπαν «μικρογραφία της Μεσογείου»… στον βυθό του κορινθιακού και του πατραϊκού βρίσκονται 14 ναυαγισμένα πλοία, κυρίως πολεμικά, που βυθίστηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, είτε από νάρκες, είτε από αεροπορικούς βομβαρδισμούς ή και σαμποτάζ. Μεγαλύτερο εξ αυτών είναι ένα βρετανικό αντιτορπιλικό, ενώ υπάρχουν και συντρίμμια από την ιστορική ναυμαχία της Ναυπάκτου.
ΚΥΚΛΑΔΕΣ
• Θεωρείται από πολλούς ειδικούς το «αμνιακό υγρό» του ελληνικού πολιτισμού. Στην ευρύτερη περιοχή του Αιγαίου βρίσκεται το 90% των ναυαγίων που έχουν εντοπισθεί στη Μεσόγειο.
Ο Βρετανικός ήταν το «μεγάλο αδελφάκι» του Τιτανικού, κατασκευασμένο και αυτό σε ναυπηγείο του Μπέλφαστ για την White Star Lines το 1914 ή 1915. Το πλοίο επιτάχθηκε από το βρετανικό ναυτικό και, από τις 13 Νοεμβρίου 1915 ανέλαβε καθήκοντα πλωτού νοσοκομείου. Άρχισε τη δράση του στην περιοχή του ανατολικού Αιγαίου και της Μέσης Ανατολής, από όπου παραλάμβανε και μετέφερε ασθενείς στη Μεγάλη Βρετανία. Κατόρθωσε ασφαλώς πέντε ταξίδια, πριν το μοιραίο έκτο. Ο Βρετανικός έφυγε από το Σάουθαμπτον για το τελευταίο ταξίδι στις 12 Νοεμβρίου του 1916, με προορισμό τη Λήμνο. Στις 17 του μηνός ανεφοδιάστηκε στη Νάπολη και κατόπιν στις 21 του μηνός, περί την ογδόη πρωινή, στην περιοχή μεταξύ Σουνίου και Κέας, οι επιβαίνοντες αισθάνθηκαν το πλοίο να χτυπά κάπου - ακούστηκε ένας δυνατός θόρυβος αλλά θεώρησαν ότι μάλλον επρόκειτο για κάποια μικρή βάρκα. Η αυτοψία έδειξε ότι τα πράγματα ήταν πολύ χειρότερα. Τα τέσσερα πρώτα στεγανά και το λεβητοστάσιο είχαν γεμίσει με νερό μέσα σε ελάχιστο χρόνο. Το «κουφάρι» του Βρετανικού ανακάλυψε κι εξερεύνησε η ομάδα του Ζακ Υβ Κουστώ το 1975. Από τον τρόπο που έχει ανοίξει το πλοίο, πιστεύεται ότι επλήγη από μία γερμανική νάρκη.
• Στην Κίμωλο λένε για ένα ιστορικό ναυάγιο του Ισμαήλ-μπέη της Αιγύπτου, που κρύβει, κατά τον θρύλο, πολλούς θησαυρούς! Τον Νοέμβριο του 1778 κατέπλευσαν στο νησί δυο τουρκικά κάτεργα για να βρουν τις απολεσθείσες αποσκευές του. Αυτό τις έστελνε στην Κωνσταντινούπολη, με γαλλικό πλοίο, το οποίο όμως ναυάγησε στις ακτές της Κιμώλου. Οι Τούρκοι δεν βρήκαν τίποτα και επειδή πίστευαν ότι οι Κιμώλιοι είχαν ξαφρίσει το πλούσιο ναυάγιο, τους εκδικήθηκαν! Οι κάτοικοι του νησιού υπέστησαν φοβερές καταπιέσεις και βιαιοπραγίες από τους Τούρκους εξ αιτίας αυτού του ναυαγίου.
• Στη θάλασσα της Κύθνου τώρα, σε βάθος 495 μέτρων εντοπίσθηκε το 2005 το αρχαίο ναυάγιο που χρονολογείται μάλλον στο δεύτερο ήμισυ του 4ου αι. π.Χ. Είναι το βαθύτερο αρχαίο ναυάγιο που έχει ανακαλυφθεί μέχρι σήμερα στο Αιγαίο πέλαγος και ένα από τα βαθύτερα στη Μεσόγειο.
• Λίγο έξω από το λιμάνι της Τήνου βυθίστηκε το καταδρομικό «Έλλη» αφού τορπιλίσθηκε από ιταλικό υποβρύχιο στις 15 Αυγούστου του 1940. Το «Έλλη», με κυβερνήτη τον πλοίαρχο Χατζόπουλο είχε φτάσει στην Τήνο στις 25 Ιουνίου. Αγκυροβόλησε περί τα 550 μέτρα έξω από τον λιμενοβραχίονα. Στις 06.45 το πρωί ακούστηκε θόρυβος αεροπλάνου, το οποίο πέταγε σε ύψος 1.200 μέτρων και δεν έφερε διακριτικά. Το πλήθος νόμιζε ότι ήταν ελληνικό και άρχισε να το χαιρετά. Τα αντιαεροπορικά του πλοίου, όμως, ετέθησαν σε επιφυλακή και το αεροπλάνο εξαφανίσθηκε, αφού έκανε κάποιους ελιγμούς πάνω από το λιμάνι… Ο σημαιοστολισμός της «Έλλης» συνεχίστηκε και ολοκληρώθηκε λίγο πριν τις 8 και μισή το πρωί. Τότε ήταν που σημειώθηκε η δόνηση που ανασήκωσε ολόκληρο το πλοίο. Μια ιταλική τορπίλη είχε πλήξει το καταδρομικό, στο ύψος του λεβητοστασίου, στη δεξιά του πλευρά ανάμεσα στις δυο καπνοδόχους. Λίγα λεπτά αργότερα το «Έλλη» βυθιζόταν…
ΣΠΟΡΑΔΕΣ
• Στα νοτιοανατολικά της Αλοννήσου βρέθηκε αρχαίο ναυάγιο του 5ου π.Χ. αιώνα με εκτόπισμα πάνω από 100 τ. και φορτίο σχεδόν 4.000 αγγείων. Αυτό είναι το μεγαλύτερο αρχαίο ναυάγιο και σίγουρα το μεγαλύτερο ναυάγιο των κλασικών χρόνων. Το ναυάγιο ανέτρεψε την ως τότε επικρατούσα άποψη, ότι τέτοια πλοία ναυπηγήθηκαν μόνο κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Τελικά απεδείχθη ότι οι Ρωμαίοι πήραν και αυτοί την τεχνική από τους Έλληνες.
• Στη νησίδα Πελαγονήσι των Σποράδων εντοπίσθηκε ένα βυζαντινό ναυάγιο που υπολογίζεται γύρω στο 1100 με 1150 μ.Χ. σε βάθος 36 μέτρων. Από το πλοίο, το οποίο, διασώζεται μισό ανασύρθηκαν διάφορα κεραμικά πινάκια, λέβητες, αμφορείς, μυλόλιθοι και πολλά άλλα.
ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ-ΑΡΓΟΛΙΚΟΣ
• Ένα από τα αρχαιότερα γνωστά ναυάγια του κόσμου, ένα πλοίο του 2200 π.Χ. είναι βυθισμένο στο λιμάνι της νήσου Δοκού, που σήμερα δεν είναι παρά ένα μικρό ερημονήσι, το οποίο βρίσκεται απέναντι από την Ύδρα.
Το πρωτοελλαδικό πλοίο ήταν κατάφορτο με αγγεία περίπου 700 στον αριθμό και εξαιρετικής αρχαιολογικής σημασίας.
• Στα Κόκκινα, μέρος του κόλπου της Αναβύσσου, μέσα στη θάλασσα, γύρω από το ακρωτήρι, υπάρχουν αρχαία ναυάγια. Σύμφωνα με τον μύθο είναι περσικά, που ξέφυγαν από τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, αλλά βυθίστηκαν στην περιοχή λόγω καταιγίδας…
• Επίσης δυο ναυάγια των πρώιμων βυζαντινών χρόνων έχουν εντοπιστεί κοντά στις νησίδες Κοράκια και Βλυχός στο Πόρτο Χέλι Και στην Ύδρα αντίστοιχα. Τα πλοία αυτά μετέφεραν μάλλον λάδι εντός σφαιρικών αμφορέων.
ΚΡΗΤΙΚΟ ΠΕΛΑΓΟΣ
Στον θαλάσσιο χώρο μεταξύ Θήρας και Κρήτης βάσει ιστορικών πηγών, διέρχονταν εκατοντάδες πλοία. Παράλληλα, στη δυτική Κρήτη παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες τρικυμίες της Μεσογείου. Εκεί έχουν συμβεί και τα περισσότερα ναυάγια, από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα.
• Το ξύλινο σκαρί μινωικού πλοίου, μήκους περίπου 15 μέτρων «κοιμάται» σε απόσταση 200 μέτρων από τα παράλια της νήσου Ψείρας, στον όρμο του Μιράμπελου, Αγ. Νικολάου Λασιθίου, σε βάθος 42 με 50 μέτρα. Εντοπίσθηκε για πρώτη φορά το 2003 και χρονολογείται στην μεσομινωική ΙΙ περίοδο, 1800 με 1700 π.Χ. από το πλήθος των αμφορέων και από τον τρόπο που είναι τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, συμπεραίνεται πως ίσως έχουμε να κάνουμε με ναυάγιο του οποίου το φορτίο σώζεται ολόκληρο!
• Η περιοχή του Ελαφονησίου είναι μια άλλη πολύ επικίνδυνη για τα παραπλέοντα πλοία περιοχή. Γι’ αυτό και το πέρασμα του Ελαφονησίου έχει ονομασθεί από τους ναυτικούς «Τάφος των Καραβιών». Ένα από τα μεγαλύτερα ναυάγια που έγιναν στην περιοχή αυτή το 1907 ήταν το ναυάγιο του υπερωκεανίου «Imperatrice». Αυτό αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες εκείνης της εποχής. Σ’ αυτό πνίγηκαν 300 άνθρωποι και θάφτηκαν ομαδικά στο νησί.
• Ένα από τα μεγαλύτερα χριστιανικά ναυάγια ήταν αυτό στη Γαύδο με τους 99 Άγιους πατέρες από την Αίγυπτο, μαζί με τον Ιωάννη τον ερημίτη. Στην παραλία που εξόκειλαν είναι κτισμένο ένα μικρό εκκλησάκι προς τιμήν τους, ενώ και η ίδια η παραλία που βρίσκεται στην τοποθεσία Πατεροβόλακας πήρε το όνομά τους.
ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟΥ 2200 Π.Χ.
Ο συγγραφέας του πονήματος κ. Γιώργος Λεκάκης αναφέρει μεταξύ άλλων: «Στα σημερινά μόνο χωρικά ύδατα της Ελλάδος, υπάρχουν βυθισμένα περισσότερα από 20.000 ναυάγια. Το αρχαιότερο που έχει εντοπισθεί ανάγεται στο 2200 π.Χ. και το νεώτερο στο ..2007. Δηλαδή περίπου 4.500 χρόνια ναυτικής ιστορίας μπορεί κανείς να «διαβάσει» καταδυόμενος στις ελληνικές θάλασσες. Παράλληλα αυτό και μόνο το στοιχείο εάν αξιοποιείτο από τις αρμόδιες Αρχές, θα έκανε την Ελλάδα «παράδεισο» και για τους καταδύτες, ένα είδος τουρισμού που ανθεί τελευταία σε άλλες χώρε, με λιγότερο σημαντικά ναυάγια και λιγότερο όμορφα νερά και βυθούς».
Ο συγγραφέας επισημαίνει επίσης: «Τα ναυάγια πρέπει να τα δει κανείς με άλλο μάτι. Πολλοί άνθρωποι έπειτα από την σωτηρία τους από ένα ναυάγιο άλλαξαν... πλεύση. Στο κείμενο, αναφέρεται μια μικρή μόνο καταγραφή των ναυαγίων, τα κουφάρια των οποίων κείτονται σαν παλιά σκηνικά θεάτρου στους βυθούς των θαλασσών μας…».
ΖΩΝΤΑΝΑ ΚΟΜΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Ο γνώστης των καταδύσεων Κώστας Θωκταρίδης σχετικά με το πόνημα αναφέρει: «Τα πλοία που κείτονται ξεχασμένα στον βυθό αποτελούν «ζωντανά» κομμάτια της αρχαίας και της σύγχρονης ιστορίας. Είναι «αυτόπτες μάρτυρες» συγκλονιστικών γεγονότων που μοιάζουν να περιμένουν κάποιον για να διηγηθούν όλα όσα διαδραματίστηκαν πάνω τους… Γι’ αυτό και κάθε φορά που δύτες καταδύονται σε βυθισμένα πλοία νιώθουν σαν να κάνουν ένα ταξίδι στο χρόνο…
Στους ελληνικούς βυθούς υπάρχουν διάσπαρτα χιλιάδες ναυάγια όλων των εποχών και κάθε προσπάθεια καταγραφής και ανάδειξης αυτών των πολιτισμικών θησαυρών αναδεικνύει τη σπουδαία κληρονομιά και παράδοση της χώρας μας. Ανατρέχοντας κανείς στον χρόνο διαπιστώνει ότι η πορεία της Ελλάδος ήταν ανέκαθεν άρρηκτα συνδεδεμένη με τη θάλασσα και τα πλοία. Γι’ αυτό και οφείλουμε να έχουμε γνώση των πλοίων που με την δράση τους σφράγισαν τις σελίδες της ναυτικής μας ιστορίας». Ο κ. Θωκταρίδης κλείνοντας τονίζει: «Μακάρι στο μέλλον να έχουμε και άλλα τέτοια παρόμοια πονήματα σαν αυτό του κ. Λεκάκη, από ανθρώπους που αγαπούν τη θάλασσα και τα πλοία που κάποτε αρμένιζαν σε αυτήν, βάζοντας έτσι το δικό τους λιθαράκι στο δύσκολο έργο της απογραφής των ναυαγίων που βρίσκονται στα ελληνικά χωρικά ύδατα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου