Το καζάνι σαν κοινωνικό φαινόμενο και γιορτή

Η παραγωγή της δεν θα μπορούσε παρά να κατέχει  σημαντική θέση στην αγροτική ζωή των Κρητικών. Η ρακή ή τσικουδιά συνοδεύει πάντα τις κοινωνικές εκδηλώσεις των Κρητικών. Είτε με παρέα είτε μοναχοί, οι Κρητικοί μοιράζονται πόνους και χαρές με το διάφανο, μυρωδάτο οινόπνευμα.

Τα γλέντια ακόμη και την ώρα της παραγωγής της τσικουδιάς στα ρακοκάζανα, είναι ονομαστά. Γύρω από τη "ρούμπα" (το σωληνάκι, απ΄ όπου βγαίνει η πρώτη ρακή), συγκεντρώνονται μέλη οικογενειών, παρέες, καλεσμένοι - φίλοι και γλεντάνε. 

Φρεσκοαποσταγμένη τσικουδιά ρέει άφθονη στα ποτήρια της παρέας που συμμετέχει στο γλέντι.

Χαρώ τη την παρέα μας, να 'τανε κι' άλλη τόση

μα υπάρχει μπόλικη ρακή μέχρι να ξημερώσει

Πίνετε,όλοι τσικουδιά μα αυτή είναι βλογημένη
μόνο να πίνετε αγνή και όχι νοθευμένη

Πότε την ήπια την ρακή αλήθεια δεν κατέχω

όμως ήτονε πολλά καλή, παράπονο δεν έχω

Η ρακή στην Κρήτη, είναι στην ουσία ένα εργαλείο "επικοινωνίας". 

Δεν υπάρχει νοικοκυριό στην Κρήτη, χωρίς ένα μπουκάλι ρακί ή τσικουδιά άμεσα διαθέσιμο κάθε στιγμή...

Μ΄ αυτήν ξεκινούν τα γλέντια και οι χαρές, υποδέχονται οι Κρητικοί τους επισκέπτες, μ΄ αυτήν χωρατεύουν στα καφενεία ή κάνουν τις σοβαρές τους κουβέντες.

Μόνο στο παραδοσιακό γυάλινο ρακοπότηρο μπορεί να δει ο ερωτευμένος την καλή του.

Πίνω ρακή και σε θωρώ στου ποτηριού τον πάτο
κι εσύ λες πως σε ξέχασα, ρόδο μου μυρωδάτο.

Το γυάλινο ρακοπότηρο αναδεικνύει το κρυστάλλινο περιεχόμενό του, είναι μικρό και δίνει τη χαρά του συχνού κεράσματος, του ήχου του τσουγκρίσματος, του αλλεπάλληλου ευχολογίου και προ παντός το μέτρο του πόσες ρακές ήπιαμε.

Χαίρεσαι μ’ ένα-δυό ρακές, βγάνεις ωραίους στίχους,
όμως περίσσα σα θα πιεις, θα κουτουλάς τσι τοίχους.

A. Σμαραγδής "Τσικουδιά Κρήτης Πνεύμα" Εκδ. Δοκιμάκη

Το τραπέζι στα ρακοκάζανα μπορεί θα κάνουν την εμφάνισή τους είτε ως μεζέδες είτε ως κυρίως πιάτο. Τα κάρβουνα και η χόβολη της φωτιάς του καζανιού φυσικά δίνουν την λύση είτε ως εστίες μαγειρέματος είτε ως θέρμανση.. εκτός της τσικουδιάς.

Και υπάρχουν φορές που μπερδεύεις τι σε πρωτοζαλίζει. Η τσικουδιά ή η γεύση του ψημένου φρούτου...

Για τον επισκέπτη που θα παραβρεθεί σε ρακοκάζανο, είναι μια μοναδική εμπειρία που σπάνια συναντά.

Και σίγουρα θα θυμάται, με ένα μπουκάλι τσικουδιά που θα πάρει μαζί του φεύγοντας, την κρητική παράδοση και φιλοξενία.Να την πιει να τη χαρεί χώρο που φιλοξενείται στο καζάνι του....τηρώντας βέβαια τις δέκα εντολές της τσικουδιάς:

η πρώτη φέρνει όρεξη, 

η δεύτερη υγεία, 

η τρίτη φέρνει τη χαρά, 

η τέταρτη ευτυχία, 

η πέμπτη τη συζήτηση,

η έκτη φλυαρία, 

η έβδομη τη συμπλοκή, 

η όγδοη αστυνομία, 

η ένατη το δικαστή και 

η δέκατη...κηδεία!  

  

πηγές

www.in.gr ,  www.cretan-nutrition.gr , www.patris.gr