Διεύθυνση Υγειονομικού

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Κατά την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης του 1821 δεν υπήρχε οργανωμένη υγειονομική υπηρεσία, αφού δεν υπήρχε οργανωμένος τακτικός στρατός. Ο Γερμανός Ερρίκος Τράιμπερ που έφτασε στην Ελλάδα το 1822, ήταν ο πρώτος γιατρός χειρουργός του Ελληνικού Στρατού και ο ιδρυτής των πρώτων νοσοκομείων και της στρατιωτικής φαρμακαποθήκης. Η λειτουργία των στρατιωτικών νοσοκομείων αρχίζει το 1828.

Το 1830 διορίζεται διευθυντής στο φαρμακείο του στρατιωτικού νοσοκομείου Ακροναυπλίας ο Αδόλφος Μαν από το Αννόβερο, που θεωρείται ο αρχαιότερος φαρμακοποιός του Στρατού.

Το 1832 διορίζεται στο στρατό ο πρώτος κτηνίατρος, ο Βαυαρός Γεώργιος Χορς.

Το 1834 δημοσιεύονται οι πρώτοι κανονισμοί στρατιωτικής υγιεινής που ρυθμίζουν τους κανόνες λειτουργίας των στρατώνων, την άσκηση της υγειονομικής υπηρεσίας στο στράτευμα, τον τρόπο πρόληψης και αντιμετώπισης των διαφόρων επιδημιών και τον τρόπο υγιεινής διαβίωσης και διατροφής.

Το 1836 ιδρύθηκε το πρώτο μόνιμο στρατιωτικό νοσοκομείο στην Αθήνα με την επωνυμία " Α' Στρατιωτικό Νοσοκομείο Αθηνών ".

Το 1837 με βασιλικό διάταγμα καθορίσθηκαν οι βαθμοί των υγειονομικών αξιωματικών ανάλογα με αυτούς των αξιωματικών της πρώτης γραμμής.

Το 1853 ιδρύθηκε η Κεντρική Στρατιωτική Φαρμακαποθήκη, η οποία προμήθευε από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσης της φαρμακοεπιδεσμικό υλικό, που παρασκεύαζαν τα στρατιωτικά εργαστήρια φαρμακευτικών προϊόντων.

Το 1861 ιδρύεται το " Σχολείο Νοσοκόμων " που αποτέλεσε πρωτοπορία για τα ευρωπαϊκά δεδομένα εκείνης της εποχής. Το ίδιο έτος με βασιλικό διάταγμα καθορίζεται η εσωτερική λειτουργία των Στρατιωτικών Νοσοκομείων.

Το Υγειονομικό Σώμα κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 διέθετε ικανούς, έμπειρους και άριστα εκπαιδευμένους αξιωματικούς και νοσοκόμους.

Κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 γεννήθηκε το Σώμα Αδελφών Νοσοκόμων του Ελληνικού Στρατού.

Η μεταφορά των τραυματιών από τα πεδία των μαχών στους σταθμούς επίδεσης και στα κινητά χειρουργεία πραγματοποιήθηκε με φορεία, φορειοφόρα ζώα και κάρα. Η μεταφορά τους στα νοσοκομεία των Αθηνών γινόταν με το σιδηρόδρομο και τα πλοία.

Στον πόλεμο αυτό πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά παγκοσμίως ακτινογραφίες σε πολεμικά τραύματα και η χρήση πλοίων ως πλωτά νοσοκομεία που διέθεταν και χειρουργικές αίθουσες.

Αποτέλεσμα της ταχείας περισυλλογής και διακομιδής των τραυματιών και της ευρείας χρήσης των αντισηπτικών και των ατομικών επιδέσμων, ήταν η απουσία ακρωτηριασμών και η μείωση του ποσοστού θνητότητας στο 2%.

Μετά τον πόλεμο του 1897 η Υγειονομική Υπηρεσία αναδιοργανώνεται με την ουσιαστική καθοδήγηση του ιατρού Odilot Arnaud, μέλους της Γαλλικής Αποστολής.

Το Υγειονομικό Σώμα κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1912-1913, αφού κάλυψε τα κενά και τις ελλείψεις που παρουσιάστηκαν στην αρχική φάση των επιχειρήσεων, κατάφερε να διεξάγει με επιτυχία την περίθαλψη των πολυάριθμων τραυματιών, την διακομιδή τους στα μετόπισθεν και τη διατήρηση της υγιεινής κατάστασης του στρατεύματος σε ικανοποιητικό επίπεδο.

Το 1913 μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων από τον Ελληνικό Στρατό ιδρύθηκε το 406 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο της πόλης.

Η υγιεινή κατάσταση του στρατεύματος υπήρξε πολύ καλή και στα δύο μέτωπα. Ο στρατός όμως στην Ήπειρο δοκιμάστηκε σοβαρά από τα κρυοπαγήματα κατά την περίοδο του ψυχρού χειμώνα.

Την περίοδο αυτή οι Στρατιωτικοί Κτηνίατροι καλούνται και αυτοί να αντιμετωπίσουν προβλήματα όπως είναι τα τραύματα σαγής και η μάλις.

Το υγειονομικό μετά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο με έμπειρο και ετοιμοπόλεμο προσωπικό και πείρα στην οργάνωση των μονάδων του, επικέντρωσε τις προετοιμασίες του στο μέτωπο της Μακεδονίας ενόψει ενός πιθανού Ελληνοβουλγαρικού πολέμου ο οποίος τελικά ακολούθησε το 1913.

Η χολέρα, που ενδημούσε στην περιοχή της Ανατολικής Θράκης, αποτελούσε το 1913 την κυριότερη απειλή για την υγεία του Ελληνικού Στρατού και των πληθυσμών της Μακεδονίας.

Ο αντιχολερικός αγώνας με ειδικά αντιχολερικά συνεργεία βασίστηκε κυρίως στον εμβολιασμό του στρατεύματος με αντιχολερικό εμβόλιο ελαττώνοντας κατά 14 φορές τη νοσηρότητα και 3 φορές τη θνησιμότητα.

Το 1914 με το τέλος των βαλκανικών πολέμων συστήνεται τοΣώμα Στρατιωτικών Φαρμακοποιών.

Στη Μικρασιατική Εκστρατεία (1919 -1922) οι υγειονομικές αποστολές έδρασαν αμερόληπτα ανεξάρτητα εθνικότητας ή θρησκεύματος, προσφέροντας υψηλό κοινωνικό έργο. Τα αναμενόμενα, λόγω του άγνωστου των εδαφών και των υδάτων, επιδημικά και λοιμώδη νοσήματα, αντιμετωπίστηκαν με τη συγκρότηση επιδημιολογικών τμημάτων. Αποτέλεσμα του συστηματικού εμβολιασμού και της συχνής διενέργειας ελέγχων ήταν να μη παρουσιαστεί καμία επιδημία καθ' όλη τη διάρκεια της εκστρατείας.

Τα προβλήματα που αντιμετώπισαν οι Στρατιωτικοί Κτηνίατροι κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία, κυρίως ήταν τραύματα σαγής, μάλις και προβλήματα που σχετίζονται με την ελλείπη σίτιση και την υπερκόπωση των μονόπλων.

Την περίοδο του μεσοπολέμου σημαντικό γεγονός για το Υγειονομικό Σώμα θεωρείται η ίδρυση της Στρατιωτικής Ιατρικής Σχολής το 1926 και η εισαγωγή των οδοντιάτρων στην Υγειονομική Υπηρεσία του Στρατού το 1931. Το 1924 συγκροτείται το πρώτο φαρμακευτικό εργαστήριο, το οποίο κάλυψε το σύνολο σχεδόν των αναγκών του στρατού σε φαρμακοεπιδεσμικό υλικό κατά την περίοδο του πολέμου που ακολούθησε.

Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο το ορεινό και δύσβατο έδαφος της Ηπείρου και οι αντίξοες καιρικές συνθήκες αποτέλεσαν τους κυριότερους δυσμενείς παράγοντες στη δράση του Υγειονομικού. Εξαιτίας των δυσχερών συνθηκών διακομιδής που γινόταν το βράδυ λόγω υπεροχής της εχθρικής αεροπορίας, όσοι έφθαναν στο χειρουργείο είχαν ανάγκη ανάνηψης και οι μεταγγίσεις αποτελούσαν το μέσο σωτηρίας. Οι φιάλες ήταν τοποθετημένες σε μικρά ξύλινα ψυγεία τα λεγόμενα " Δώρα Σωτηρίας " που προσαρμόζονταν ανά δύο σε ειδικά σάγματα. Εμπνευστής των ψυγείων ήταν ο Μαθιός Μακκάς δημιουργός της Υπηρεσίας Συντηρημένου Αίματος στον τόπο μας.

Το 1942 ιδρύεται το Νοσοκομείο Αξιωματικών, που αργότερα ονομάζεται 417 ΝΙΜΤΣ.

Την 25 Ιουλίου 1948 λειτουργεί στη σημερινή του θέση το 424 ΓΣΝΕ.

Το 1947 επαναλειτουργεί η Στρατιωτική Ιατρική Σχολή η λειτουργία της οποίας είχε διακοπεί το 1935 και το 1970 μετονομάζεται σε " Στρατιωτική Σχολή Αξιωματικών Σωμάτων " και περιλαμβάνει εκτός των τμημάτων Ιατρικού, Οδοντιατρικού, Κτηνιατρικού και Φαρμακευτικού και τα τμήματα Δικαστικού, Οικονομικού και Στρατολογικού.

Το 1946 ιδρύεται το Σώμα Αδελφών Νοσοκόμων του Στρατού Ξηράς και την ίδια χρονιά ιδρύεται και η Σχολή Γυναικών Αδελφών Νοσοκόμων, η οποία το 1971 μετονομάζεται σε Σχολή Αξιωματικών Αδελφών Νοσοκόμων. Το 1989 η φοίτηση στη σχολή έγινε τετραετής και μετονομάζεται σε Σχολή Αξιωματικών Νοσηλευτικής, για να δεχθεί το 1990 και άνδρες μαθητές.

Το 1969 το Κτηνιατρικό Σώμα ενσωματώνεται στο Υγειονομικό Σώμα.

Το 1947 λειτουργεί το 415 Στρατιωτικό Νοσοκομείο στην Πεντέλη. Στους χώρους του νοσοκομείου εγκαθίσταται το 1968 το ΑΚΕΝΕΦ ( Ακτινολογικό Κέντρο Ερεύνης Νοσημάτων εκ Φυματιώσεως) και το 1993 το ΚΒΙΕΣ ( Κέντρο Βιολογικών Ερευνών Στρατού ). Το 1993 δόθηκε νέα αποστολή στο νοσοκομείο και μετονομάστηκε σε 414 ΣΝΕΝ ( Στρατιωτικό Νοσοκομείο Ειδικών Νοσημάτων ).

Το Σεπτέμβριο του 1971 εγκαθίσταται στη σημερινή του θέση το 401 ΓΣΝΑ το μεγαλύτερο στρατιωτικό νοσοκομείο της χώρας.

Στα πλαίσια των διεθνών υποχρεώσεων ο Ελληνικός Στρατός έλαβε ενεργό δράση σε πολλές διεθνείς αποστολές. Η παρουσία και ο ρόλος του Υγειονομικού υπήρξε καθοριστικός τόσο στην υποστήριξη των εθνικών αποστολών όσο και στην περίθαλψη των ντόπιων πληθυσμών.

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

α. Αποστολή του Υγειονομικού είναι η υγειονομική υποστήριξη του Στρατού στην ειρήνη και στον πόλεμο με σκοπό τη διατήρηση ακέραιας της παρατακτής δύναμης αυτού και της μαχητικής του ισχύοςόπως επίσης και η συνδρομή του στην Πολιτεία για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών.

β. Το Υγειονομικό επιτυγχάνει την αποστολή του με τις παρακάτω δραστηριότητες:

1. Την παροχή πρωτοβάθμιας (στις στρατιωτικές μονάδες), δευτεροβάθμιας (στις μικρές υγειονομικές μονάδες) και τριτοβάθμιας (στα στρατιωτικά νοσοκομεία) περιθάλψεως στο Στρατιωτικό προσωπικό του Στρατού Ξηράς και τους λοιπούς δικαιούχους.

2. Την εκπαίδευση του Υγειονομικού προσωπικού (Μονίμων και Εφέδρων, Ιατρών, Οδοντιάτρων, Κτηνιάτρων, Φαρμακοποιών, Νοσηλευτών και λοιπού προσωπικού).

3. Την προληπτική ετήσια υγειονομική εξέταση όλου του Μόνιμου στρατιωτικού προσωπικού του Στρατού Ξηράς, την επιλογή των νεοσυλλέκτων, την τακτική παρακολούθηση τους και την ετήσια επιλογή των υποψηφίων των ΑΣΕΙ - ΣΣΥ του Στρατού Ξηράς.

4. Την έρευνα σε ιατρικά και άλλα θέματα υγειονομικού.

5. Τη συμμετοχή σε ασκήσεις του Στρατού Ξηράς ή διακλαδικές.

6. Την εξασφάλιση Κτηνιατρικής υποστήριξης.

 Γενικό Επιτελείο Στρατού
Στρατόπεδο ΠΑΠΑΓΟΥ, Μεσογείων 227-231
Νέο Ψυχικό Τ.Κ. 15451 - Ελλάδα                                                http://www.army.gr/default.