ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ Γ.Ε.Σ. ΜΕ ΕΝΙΑΙΑ ΨΗΦΙΑΚΗ ΠΥΛΗ Cov.gr - ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΤΙΚΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΕΦΕΔΡΩΝ

 

Σας γνωρίζουμε ότι παρέχεται η δυνατότητα στους εφέδρους μέσω της μηχανογραφικής εφαρμογής "Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο Αποστολής Ειδοποίησης Εφέδρου" (efedros.army.gr), να δηλώνουν εφόσον το επιθυμούν, τη συμμετοχή τους στην ενεργό εφεδρεία, καθώς επίσης και τυχόν δεξιότητες-εξειδικεύσεις που διαθέτουν, ώστε να αξιοποιηθούν υπηρεσιακά κατά τον προσφορότερο τρόπο με την επιστρατευτική τους τοποθέτηση. Η διαδικασία από μέρους του εφέδρου περιλαμβάνει τα παρακάτω:

1) Είσοδος στην Ηλεκτρονική Εφαρμογή " Ταχυδρομείου Αποστολής - Ειδοποίησης Εφέδρου" (efedros.army.gr)

2) Σύνδεση μέσω TAXISNET ή εγγραφή, εφόσον δεν είναι ήδη χρήστης της εφαρμογής.

3) Επιλογή (check) του πεδίου "Επιθυμώ να ενταχθώ στο θεσμό του Ενεργού Εφέδρου και να συμμετέχω σε εκπαιδεύσεις στη Μονάδα που ανήκω επιστρατευτικά ή σε Κέντρο Μετεκπαίδευσης Εφεδρείας".

4) Επιλογή (check) του πεδίου "Δύναμαι να διαθέσω δεξιότητες-εξειδικεύσεις που κατέχω, στη διάθεση των Ενόπλων Δυνάμεων, από την περίοδο της ειρήνης". Ακολούθως εφόσον επιλεγεί το συγκεκριμένο πεδίο και εμφανιστεί το παράθυρο ειδικοτήτων - δεξιοτήτων ενεργού εφέδρου.

α) Επιλογή-καταγραφή του αντίστοιχου τομέα και ειδικότητας.

β) Περιγραφή των δεξιοτήτων που επέλεξε σε ελεύθερο κείμενο, στο αντίστοιχο πεδίο

ΑΡΘΡΟ ΔΡ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΠΑΛΩΜΕΝΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ: «Η ΕΛΛΑΔΑ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΠΡΟΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΛΙΒΥΚΗΣ ΡΗΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΗΣ: ΏΡΑ ΓΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΤΕΠΙΘΕΣΗ»

 

Δρ. Κωνσταντίνος Π. Μπαλωμένος

konmpalo@gmail.com

Πολιτικός Επιστήμονας – Διεθνολόγος

Πρώην Γενικός Διευθυντής - Γενικής Διεύθυνσης

Πολιτικής Εθνικής Άμυνας και Διεθνών Σχέσεων (ΓΔΠΕΑΔΣ)

Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (ΥΠΕΘΑ)

 

Η μονομερής ρηματική διακοίνωση της Λιβύης προς τον ΟΗΕ (27 Μαΐου 2025), αμφισβητεί ευθέως τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας στην Ανατολική Μεσόγειο, ενισχύοντας τη στρατηγική του Τουρκο-Λιβυκού Μνημονίου και τους σχεδιασμούς της Άγκυρας για έλεγχο της περιοχής.

Η παρέμβαση αυτή, σχετίζεται άμεσα με σημαντικές ελληνικές πρωτοβουλίες που πιέζουν τα τετελεσμένα της Άγκυρας, όπως η ανακήρυξη του Εθνικού Χωροταξικού Σχεδιασμού, η ανακοίνωση θαλάσσιων πάρκων σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, η παρεμπόδιση της συμμετοχής της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Άμυνα και η γενικότερη ενεργειακή της πολιτική.

Για παράδειγμα, η ανακοίνωση διεθνούς διαγωνισμού για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης, με τη συμμετοχή της Chevron, λογικό είναι να εγείρει Τουρκικές αντιδράσεις που αποσκοπούν στην παρεμπόδιση των ελληνικών ενεργειακών σχεδιασμών.

Υπό αυτό το πλαίσιο, αξίζει να αναλυθεί η ρηματική διακοίνωση της Λιβύης, ώστε να αποκαλυφθούν οι νομικές ακροβασίες και αντιφάσεις στις οποίες προβαίνει η Τρίπολη. Συγκεκριμένα θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής:

1.   Η ρηματική διακοίνωση υπογράφεται από την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNU) της Τρίπολης. Παρά το γεγονός ότι αυτή η κυβέρνηση αναγνωρίστηκε το 2021 από τον ΟΗΕ ως προσωρινή διοίκηση για τη διεξαγωγή εκλογών, η εντολή της έχει λήξει χωρίς ποτέ να έχουν πραγματοποιηθεί εκλογές. Επιπλέον, η Βουλή των Αντιπροσώπων της Λιβύης στην Ανατολική Λιβύη, η μόνη αιρετή αρχή της χώρας, έχει αποσύρει την εμπιστοσύνη της από την κυβέρνηση της Τρίπολης, την οποία θεωρεί πολιτικά έκπτωτη και θεσμικά έκνομη. Η κυβέρνηση της Τρίπολης, όμως, εξακολουθεί να ελέγχει τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Λιβύης στον ΟΗΕ, εκμεταλλευόμενη την τυπική αναγνώριση του οργανισμού, προκειμένου να παράγει διεθνώς νομικά και διπλωματικά τετελεσμένα. Από την άποψη του Διεθνούς Δικαίου, η εν λόγω ρηματική διακοίνωση στερείται ουσιαστικής νομιμοποίησης, καθώς:

a.   Δεν εκφράζει τη βούληση του συνόλου της Λιβύης, αλλά μιας πολιτικά μεροληπτικής και θεσμικά αμφισβητούμενης διοίκησης.

b.   Είναι σε αντίθεση με τις δηλώσεις και θέσεις των θεσμικών φορέων της Ανατολικής Λιβύης, οι οποίοι έχουν χαρακτηρίσει το Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο άκυρο.

c.   Αποτελεί ευθεία εργαλειοποίηση του ΟΗΕ για την προώθηση μονομερών, επεκτατικών σχεδιασμών εις βάρος της ελληνικής κυριαρχίας και του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS).

 

2.   Η ρηματική διακοίνωση της Λιβύης, επικαλείται το Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο του 2019. Όπως έχω επισημάνει σε εκτενής ανάλυσή μου σε προηγούμενο άρθρο μου με τίτλο: «Η ΕΛΛΗΝΟ-ΛΙΒΥΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ: ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ», το εν λόγω μνημόνιο είναι άκυρο. Επιπλέον, η Ρηματική Διακοίνωση αναφέρει, ότι το Μνημόνιο Κατανόησης έχει καταχωρισθεί στη Γραμματεία του ΟΗΕ σύμφωνα με το Άρθρο 102 του Καταστατικού Χάρτη και συνιστά δίκαιη λύση βάσει του διεθνούς δικαίου». Η επίκληση αυτή, είναι παραπλανητική, διότι το Άρθρο 102 απαιτεί απλώς καταχώριση διεθνών συμφωνιών για λόγους διαφάνειας (βλέπε: https://www.un.org/en/about-us/un-charter/full-text ). Η καταχώριση δεν συνιστά αναγνώριση ούτε νομιμοποίηση της συμφωνίας από τον ΟΗΕ. Άρα, το επιχείρημα της «καταχώρισης» δεν καθιστά το μνημόνιο έγκυρο ή δεσμευτικό για τρίτους. Με την εν λόγω θέση συμφωνούν και ο Βρετανός διπλωμάτης και ειδικός στο Διεθνές Δίκαιο Anthony Aust (βλέπε: Anthony Aust, Modern Treaty Law and Practice, 3rd ed., Cambridge: Cambridge University Press, 2013, p.p. 204–206.), αλλά και ο Βρετανός Νομικός - Ακαδημαϊκός Malcolm Shaw (βλέπε: Malcolm N. Shaw, International Law, 9th ed., Cambridge: Cambridge University Press, 2021, p. 920). Η αναφορά επίσης, ότι «συνιστά δίκαιη λύση βάσει του διεθνούς δικαίου» αποτελεί μια αυθαίρετη και νομικά αστήρικτη δήλωση, αφού το Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο αγνοεί εντελώς την ύπαρξη ελληνικών νησιών, ιδίως της Κρήτης, της Καρπάθου, της Ρόδου και της Κάσου, παραβιάζοντας το άρθρο 121 της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), που αναφέρει, ότι τα νησιά, κατά κανόνα, έχουν πλήρη δικαιώματα σε Αιγιαλίτιδα Ζώνη, ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδα, όπως και κάθε άλλη χερσαία επικράτεια (Βλέπε: https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/unclos_e.pdf ). Επίσης, τόσο η Λιβύη όσο και η Τουρκία, με τις πρόσφατες θέσεις τους όπως αυτές αποτυπώνονται στο Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο, αγνοούν πλήρως τη διεθνή νομολογία, συμπεριλαμβανομένων αποφάσεων του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης (ICJ) και του Διεθνούς Δικαστηρίου για το Δίκαιο της Θάλασσας (ITLOS). Ενδεικτικές είναι οι υποθέσεις Ρουμανία κατά Ουκρανίας (2009), (Βλέπε: https://www.icj-cij.org/case/132 ) και Νικαράγουα κατά Κολομβίας (2012), (Βλέπε: https://www.icj-cij.org/case/124 ), οι οποίες επιβεβαιώνουν ότι κατοικημένα νησιά με οικονομική ζωή δεν μπορούν να αγνοούνται ή να τυγχάνουν μειωμένης επήρειας, ιδίως όταν συγκροτούν ενιαία παράκτια γεωγραφική διαμόρφωση, όπως συμβαίνει με το ελληνικό νησιωτικό τόξο.

 

3.   Οι ισχυρισμοί της Λιβύης επίσης, περί ανυπόστατης Ελληνο-Αιγυπτιακής συμφωνίας και έλλειψης κυριαρχικών δικαιωμάτων Ελλάδας και Αιγύπτου στις θαλάσσιες περιοχές που οριοθετήθηκαν μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας είναι νομικά αβάσιμοι και αντιβαίνουν στις προβλέψεις της UNCLOS και του εθιμικού διεθνούς δικαίου. Συγκεκριμένα:

a.  Η παραπάνω αναφορά είναι παραπλανητική και σε αντίθεση με το εθιμικό και συμβατικό διεθνές δίκαιο της θάλασσας. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Αίγυπτος διαθέτουν σαφή και θεμελιωμένα κυριαρχικά δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές που παρανόμως οριοθέτησαν η Τουρκία και η Λιβύη. Το Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο αγνοεί πλήρως την ύπαρξη μεγάλων κατοικήσιμων ελληνικών νησιών (Κρήτη, Κάσος, Κάρπαθος, Ρόδος), τα οποία διακόπτουν τη δήθεν κοινή θαλάσσια «γειτνίαση» μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης. Σύμφωνα με το Άρθρο 121 παρ. 2 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), τα κατοικήσιμα νησιά έχουν πλήρη δικαιώματα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, όπως και τα ηπειρωτικά εδάφη. Η διαγραφή της επήρειάς τους αποτελεί κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου (Βλέπε:  https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/unclos_e.pdf ).  Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση Λιβυκή Αραβική Τζαμαχιρία κατά Μάλτας (1985) , όπου το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, θεώρησε αυτονόητο ότι τα νησιωτικά κράτη, όπως η Μάλτα, διαθέτουν υφαλοκρηπίδα και δικαιώματα θαλάσσιας οριοθέτησης, απορρίπτοντας την απόπειρα της Λιβύης να θεμελιώσει την επιχειρηματολογία της αποκλειστικά σε γεωλογικά κριτήρια. Το Δικαστήριο επιβεβαίωσε επίσης, ότι ακόμη και όταν υπάρχει σημαντική διαφορά ακτογραμμών, τα νησιωτικά εδάφη διαθέτουν επήρεια, η οποία μπορεί να προσαρμόζεται, ανάλογα με τις σχετικές περιστάσεις (π.χ. το μέγεθος και τη γεωγραφική τους θέση), αλλά όχι να μηδενίζεται. Η νομολογία αυτή καθιστά σαφές, ότι η Λιβύη δεν μπορεί να αγνοεί τα ελληνικά νησιά (Κρήτη, Κάσος, Κάρπαθος, Ρόδος) στον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών, όπως ακριβώς δεν μπόρεσε να το πράξει ούτε στην περίπτωση της Μάλτα (Βλέπε: https://www.icj-cij.org/case/68 ). Επίσης, παρότι η Τουρκία και η Λιβύη (η οποία υπέγραψε τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας το 1984 αλλά ουδέποτε την επικύρωσε), δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη στην UNCLOS, δεν μπορούν να αγνοούν εθιμικούς κανόνες που αυτή ενσωματώνει όπως τις διατάξεις που αφορούν τα δικαιώματα των νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, την αρχή της μέσης γραμμής ως αφετηρία οροθέτησης  και τη δυνατότητα διμερούς συμφωνίας. Οι διατάξεις αυτές έχουν εθιμική ισχύ και δεσμεύουν όλα τα κράτη, ακόμη και εκείνα που δεν έχουν κυρώσει τη Σύμβαση (βλ. International Court of Justice, North Sea Continental Shelf Cases, Judgment, ICJ Reports 1969, pp. 3, paras. 63–81 στο https://www.icj-cij.org/case/52  καθώς και UNCLOS Part V – Exclusive Economic Zone στο https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part5.htm  και Part VI – Continental Shelf στο https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/part6.htm , United Nations Division for Ocean Affairs and the Law of the Sea). Επιπλέον, η παράνομη Τουρκο-Λιβυκή οριοθέτηση δεν μπορεί να ακυρώσει την προγενέστερη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, που συνάδει με το διεθνές δίκαιο (Βλέπε απόσπασμα από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ) — Maritime Delimitation in the Mediterranean Sea (Libya v. Malta), 3 Ιουνίου 1985,  https://www.icj-cij.org/en/case/68 ). Επιπρόσθετα, η  Ελληνο-Αιγυπτιακή Συμφωνία για την οριοθέτηση ΑΟΖ έχει συναφθεί μεταξύ δύο παράκτιων κρατών με γειτονικές θαλάσσιες ζώνες και αποτελεί διμερή διεθνή συνθήκη, σύμφωνη με το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), κυρωμένη από τα δύο κοινοβούλια και κατατεθειμένη στα Ηνωμένα Έθνη. Η Λιβύη ως μη συμβαλλόμενο μέρος δεν δικαιούται να αμφισβητεί ή να παρεμβαίνει στην εν λόγω Συμφωνία βάσει του άρθρου 34 της Συνθήκης της Βιέννης (Βλέπε: Άρθρο 34 της Vienna Convention on the Law of Treaties (1969), https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf ). Τέλος, οι Ελληνικές άδειες εξερεύνησης υδρογονανθράκων και οι Ζώνες Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (MSP) που υιοθετήθηκαν τον Απρίλιο του 2025 εντάσσονται στα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και ασκούνται σε περιοχές σαφώς εντός της δικαιοδοσίας της.

 

4.   Ο ισχυρισμός επίσης, ότι ορισμένες περιοχές του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού (ΘΧΣ) της Ελλάδας παραβιάζουν τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης δεν έχει νομική βάση. Ο ΘΧΣ δεν συνιστά διεθνή συμφωνία ή μονομερή οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών που παράγει δεσμευτικά δικαιώματα έναντι τρίτων κρατών. Βασίζεται στην Οδηγία 2014/89 της Ε.Ε. για τη Θαλάσσια Χωροταξία και αποτελεί εθνικό εργαλείο εφαρμογής δημόσιας πολιτικής ρυθμίζοντας θέματα χρήσης και προστασίας του θαλάσσιου χώρου και δεν συνιστά οριοθέτηση. Συνεπώς, δεν απαιτείται να λαμβάνει υπόψη «απόψεις τρίτων», ιδίως όταν δεν υφίσταται νομική βάση θαλάσσιας διεκδίκησης από αυτά τα κράτη στην περιοχή.

 

5.   Η επισήμανση επίσης, ότι η Ελλάδα ανακήρυξε μονομερώς Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) στο Ιόνιο Πέλαγος, η οποία επεκτείνεται εντός της Λιβυκής υφαλοκρηπίδας και παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης είναι εξωπραγματική και στερείται κάθε νομικής βάσης. Συγκεκριμένα:

a.   Η ΑΟΖ στο Ιόνιο Πέλαγος δεν συνορεύει με τη Λιβύη. Το Ιόνιο εκτείνεται δυτικά της Ελλάδας, ενώ η Λιβύη βρίσκεται νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου.

b.   Η ανακήρυξη ΑΟΖ στο Ιόνιο έγινε εντός περιοχής χωρίς διακρατικές επικαλύψεις με τρίτα κράτη και σε εφαρμογή της Διμερούς Συμφωνίας Οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας–Ιταλίας (2020), η οποία στηρίζεται στην αρχή της μέσης γραμμής σύμφωνα με το άρθρο 74, παρ. 1 της UNCLOS  και δεν αφορά καμία περιοχή εγγύς της Λιβύης. Τέλος, σε αντίθεση με τα όσα ανεδαφικά αναφέρει το Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο, στη Διμερής Συμφωνία Οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας–Ιταλίας (2020), αναγνωρίστηκε εκ νέου η επήρεια όλων των νησιωτικών εδαφών σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες εθνικής δικαιοδοσίας.

Συνεπώς, η ανακήρυξη ΑΟΖ στο Ιόνιο Πέλαγος όχι μόνο δεν είναι μονομερής, αλλά εντάσσεται στο πλαίσιο διεθνούς συμφωνίας και δεν αφορά κατά κανένα τρόπο την περιοχή της Λιβύης.

6.   Τέλος, η θέση που διατυπώνει η Λιβύη στη ρηματική διακοίνωση, ότι ο καθορισμός της μέσης γραμμής θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη λιβυκή εσωτερική νομοθεσία, το κλείσιμο του Κόλπου της Σύρτης (όπου αποτελεί ιστορικό κόλπο υπό λιβυκή κυριαρχία σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο), την αγνόηση των νησιών και το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο καθώς επίσης, η αναφορά σε ειρηνικά μέσα για την επίλυση διαφορών όπως ορίζονται στο Άρθρο 33 του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένου του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης βάσει αμοιβαίας συμφωνίας, είναι ανυπόστατη και νομικά διάτρητη. Συγκεκριμένα:

a.   Η εσωτερική νομοθεσία δεν υπερισχύει του Διεθνούς Δικαίου. Άρα, η επίκληση της λιβυκής νομοθεσίας (περί αλιευτικής ζώνης ή «κλεισίματος» του Κόλπου της Σύρτης) δεν δεσμεύει τρίτα κράτη και δεν μπορεί να αντικαταστήσει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας [Βλέπε: Άρθρο 27 – Σύμβαση Βιέννης για το Δίκαιο των Συνθηκών (1969) https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/conventions/1_1_1969.pdf ].

b.   Η επίκληση της Λιβύης για τον «Κόλπο της Σύρτης» ως «ιστορικού κόλπου» δεν έχει ποτέ αναγνωριστεί διεθνώς και αντιβαίνει στα κριτήρια που έχουν τεθεί από τη διεθνή νομολογία και τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), (Βλέπε Άρθρο 10 UNCLOS  https://www.un.org/depts/los/convention_agreements/texts/unclos/unclos_e.pdf ). Επιπλέον, η Λιβύη υποπίπτει σε προφανή νομική αντίφαση, καθώς αναγνωρίζει την επήρεια της Σικελίας κατά την οριοθέτηση με την Ιταλία, ενώ την ίδια στιγμή αρνείται τα πλήρη δικαιώματα των ελληνικών νησιών (Κρήτη, Ρόδος, Κάσος, Κάρπαθος), κατά κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 121 της UNCLOS και της σχετικής νομολογίας του Διεθνούς Δικαστηρίου.

c.   Η πρόθεση διαλόγου και ειρηνικής επίλυσης διαφορών, επικαλούμενη το άρθρο 33 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, προϋποθέτει την αμοιβαία συμφωνία των μερών για διαδικασία και πλαίσιο. Το να επικαλείσαι το άρθρο 33 όταν έχεις προβεί σε μονομερείς και αμφισβητούμενες ενέργειες (Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, αγνόηση της ύπαρξης δικαιωμάτων των νησιών, έκδοση μονομερών δηλώσεων περί θαλάσσιας κυριαρχίας),   είναι προσχηματικό και υποκριτικό, καθώς υπονομεύει τις θεμελιώδεις αρχές της καλής πίστης και της ειρηνικής επίλυσης διαφορών που το ίδιο το άρθρο 33 προϋποθέτει (βλέπε: https://www.un.org/en/about-us/un-charter/chapter-6 ).

Υπό αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα καλείται να απαντήσει με ψυχραιμία αλλά και αποφασιστικότητα. Δεν αρκεί μόνο η διπλωματική αντίκρουση, αλλά απαιτείται πολυεπίπεδη στρατηγική αντεπίθεσης, που θα συνδυάζει το διεθνές δίκαιο, τη διπλωματία, την ενεργειακή γεωστρατηγική και την αποτροπή, ώστε να προστατευθούν τα εθνικά συμφέροντα και να αποτραπεί η εμπέδωση τετελεσμένων. Ειδικότερα απαιτείται:

1.   Κατάθεση αντί-ρηματικής διακοίνωσης στον ΟΗΕ με πλήρη απόρριψη των λιβυκών αιτιάσεων και νομική τεκμηρίωση βάσει UNCLOS. Παράλληλα, η προσφυγή της Ελλάδας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ με θεματική συνεδρίαση για την UNCLOS, μπορούν να ακυρώσουν θεσμικά το αφήγημα του Τουρκο-Λιβυκού Μνημονίου.

2.   Διαβίβαση υπομνήματος στην Ε.Ε. και στα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καταγγέλλοντας την παραβίαση του άρθρου 123 UNCLOS από τη Λιβύη, με εμφανή καθοδήγηση της Τουρκίας, στο πλαίσιο  εργαλειοποίησης της κατάστασης στη Μεσόγειο.

3.   Διεκδίκηση κοινής ευρωπαϊκής δήλωσης υπεράσπισης του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας (όπως έγινε στην περίπτωση Τουρκίας το 2019 και 2020).

4.   Η συγκρότηση διεπιστημονικής ομάδας εμπειρογνωμόνων υψηλού επιπέδου και η θεσμική συνεργασία με διεθνώς αναγνωρισμένα Think Tanks και πανεπιστήμια μπορούν να ενισχύσουν θεσμικά τις ελληνικές θέσεις, να ενδυναμώσουν την παρουσία της χώρας στον διάλογο για το διεθνές δίκαιο και να στηρίξουν τη στρατηγική της διείσδυση στα διεθνή φόρα.

5.   Συγκρότηση τετραμερούς πολιτικής ομάδας μεταξύ Ελλάδας, Γαλλίας, Αιγύπτου και Ιταλίας, για τη διαχείριση του λιβυκού ζητήματος και την εδραίωση της σταθερότητας και της ειρήνης στη Λιβύη.

6.   Η εμβάθυνση της στρατηγικής σχέσης με Αίγυπτο και Κύπρο, μέσω κοινών διπλωματικών ενεργειών, στρατιωτικής και ενεργειακής συνεργασίας.

7.   Η ενίσχυση της διπλωματικής παρουσίας και της πολιτικής επιρροής της Ελλάδας στην Ανατολική Λιβύη,  μέσα από την ανάπτυξη σταθερών σχέσεων εμπιστοσύνης με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ και τις τοπικές διοικητικές αρχές της Βεγγάζης. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα θα μπορούσε να αναγνωρίσει τον ρόλο της Βεγγάζης ως εταίρου σε κρίσιμα ζητήματα, όπως η μεταναστευτική διαχείριση, η θαλάσσια ασφάλεια και η καταπολέμηση της διασυνοριακής εγκληματικότητας. Παράλληλα, μπορεί να προσφερθεί τεχνική και θεσμική συνεργασία, όπως:

a.   Εκπαίδευση στελεχών ασφαλείας και αξιωματικών της Ανατολικής Λιβύης σε ελληνικές στρατιωτικές σχολές (Σχολή Ευελπίδων, Σχολές Πολέμου κ.λπ),

b.   Σύσταση διμερούς μηχανισμού ανταλλαγής πληροφοριών και διαβούλευσης σε θέματα ασφαλείας, με έμφαση στην τρομοκρατία, τη διακίνηση όπλων και ανθρώπων και

c.  Ανάπτυξη πλαισίου συνεργασίας σε επιχειρησιακά ζητήματα παράκτιας αστυνόμευσης και θαλάσσιας επιτήρησης.

8.   Η προληπτική διαχείριση των σχέσεων με την Ιταλία, τη Μάλτα και την Ισπανία συνιστά κρίσιμη συνιστώσα της ελληνικής στρατηγικής έναντι των εξελίξεων στη Λιβύη. Μέσω της εμβάθυνσης της ενεργειακής συνεργασίας, της ενίσχυσης του θεσμικού διαλόγου και της προώθησης κοινών θέσεων στο πλαίσιο της Ε.Ε., η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει την ευρωπαϊκή συνοχή και να προλάβει το ενδεχόμενο σύγκλισης των εν λόγω κρατών με την Τουρκία και τη Λιβύη.

9.   Η εκπόνηση και υλοποίηση μιας στοχευμένης διεθνούς εκστρατείας δημόσιας διπλωματίας, αναδεικνύοντας τον επιθετικό χαρακτήρα της Τουρκο-Λιβυκής στρατηγικής και προβάλλοντας το ρόλο της Ελλάδας ως εγγυήτριας της διεθνούς νομιμότητας και της ευρωπαϊκής σταθερότητας στη Μεσόγειο.  

Εν κατακλείδι, η απάντηση της Ελλάδας δεν μπορεί να είναι αμυντική.

Οφείλει να αντεπιτεθεί στρατηγικά και με θεσμική τεκμηρίωση, ώστε να απεγκλωβιστεί από τη διαχείριση τετελεσμένων.

Η Ελλάδα πρέπει να μετατρέψει την πρόκληση σε ευκαιρία και να καθορίσει η ίδια, τις εξελίξεις.

 

 

 

Επαναπατρισμός για τα οστά 16 ηρώων της ΕΛΔΥΚ μετά από 51 χρόνια (φωτο)

 Πραγματοποιήθηκε σήμερα στην Κύπρο, η τελετή επαναπατρισμού των οστών 16 ηρώων της ΕΛΔΥΚ που έπεσαν κατά την τουρκική εισβολή του 1974.

«Η Κυπριακή Δημοκρατία και ο κυπριακός Ελληνισμός σάς ευχαριστεί, σάς ευγνωμονεί και σάς αποδίδει τις πρέπουσες τιμές ως ήρωες της πατρίδας», ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης.«Η θυσία σας, ανάμεσα σε πολλά άλλα, στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα ενότητας, σύμπνοιας και κοινού οράματος», είπε.Στον επιμνημόσυνο λόγο, στην τελετή που έγινε στον ιερό ναό Της του Θεού Σοφίας στη Λευκωσία, ο Πρόεδρος ανέφερε ότι η θυσία τους αποτελεί υπέρτατη τιμή για την πατρίδα μας που τα χώματά της είναι ποτισμένα από το αίμα και τον ιδρώτα των αγώνων των αδελφών μας. Χθες, σημείωσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, 20 Ιουλίου 2025, «μάς ξύπνησαν και πάλι οι σειρήνες της εισβολής του 1974. Σαν χθες, ανέφερε, πριν 50 και πλέον χρόνια, λίγες μέρες μετά το προδοτικό πραξικόπημα, η Τουρκία άδραξε την ευκαιρία και με το πρόσχημα της εγγυήτριας δύναμης εισέβαλε στην Κύπρο, υλοποιώντας διαχρονικούς στόχους και σκορπώντας τον θάνατο και την καταστροφή».

Δυστυχώς, είπε, η ΕΛΔΥΚ ήταν ένας από τους πρώτους και βασικούς στόχους των Τούρκων εισβολέων και οι δυνάμεις της μέχρι ακόμα και τη δεύτερη φάση της εισβολής χτυπήθηκαν ανελέητα. «Οι Τούρκοι γνώριζαν πολύ καλά τη δύναμη, την άρτια εκπαίδευση και την αποτελεσματικότητα των Σωμάτων της ΕΛΔΥΚ και ήταν πρώτιστος στόχος η εξόντωση και η εξολόθρευσή της», επεσήμανε.

Σήμερα, δήλωσε, βρισκόμαστε όλοι εδώ, για να κηδεύσουμε και να τιμήσουμε 16 αδελφούς μας Έλληνες στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ, οι οποίοι άφησαν την τελευταία τους πνοή στο πεδίο της μάχης. «Τα ονόματά τους, ήδη, γράφτηκαν στην Ιστορία και στον μακρύ κατάλογο των ηρωικώς και ενδόξως πεσόντων των εθνικών μας αγώνων. Όλοι, νέοι άνθρωποι, κατά το πλείστο εικοσάχρονοι, έπεσαν εν ώρα καθήκοντος και τίμησαν την καταγωγή και το έθνος τους», επεσήμανε.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης διάβασε τα ονόματα όλων: Ανδριτσόπουλος Ελευθέριος του Ιωάννη, Νικητόπουλος Λάμπρος του Ηλία, Κουτρούλης Στέφανος του Νικολάου, Ξένος Θεόδωρος του Γεωργίου, Τσουκαλάς Νικόλαος του Δημητρίου, Ελευθερόπουλος Θεμιστοκλής του Κωνσταντίνου, Γιαννέλος Δημήτριος του Απόστολου, Βολακάκης Μάριος του Γρηγορίου, Ρούσης Γεώργιος του Τρύφωνα,Κρητικός Νικόλαος του Θεοδοσίου, Παπαλάμπρου Βασίλειος του Δημητρίου, Ρούσης Σεραφείμ του Λάμπρου, Τσιτιρίδης Κωνσταντίνος του Ιωάννη, Κουκουλάρης Χρίστος του Κωνσταντίνου, Παπαλαμπρίδης Γεώργιος του Στέφανου, και Χαραλαμπίδης Θεόδωρος του Ιορδάνου.

Αναμετρήθηκαν, ανέφερε, με την ιστορία και φάνηκαν αντάξιοι της αποστολής τους. «Η Κύπρος και ο απανταχού Ελληνισμός τους τιμά και τους αποδίδει τις πρέπουσες τιμές, όπως ακριβώς αρμόζει σε πεσόντες ήρωες της πατρίδας. Επιτέλεσαν το καθήκον τους στο έπακρον και η Κυπριακή Δημοκρατία τους ευγνωμονεί και αναγνωρίζει την προσφορά τους», επεσήμανε.

Ανέφερε, ακόμη, ότι η Αθήνα, η Μεσσηνία, η Χαλκιδική, η Ηλεία, η Φθιώτιδα, η Κρήτη, τα Γιαννιτσά, η Καστοριά, τα Ιωάννινα και η Έδεσσα, σήμερα, εδώ σε αυτόν τον Ναό, σμίγουν με τα ηρωικά χώματα της Κύπρου και στέλνουν το μήνυμα του κοινού αγώνα μέχρι την ευλογημένη ώρα της απελευθέρωσης.

«Σήμερα ένα μέρος από αυτούς τους ήρωες επιστρέφουν στην αγκαλιά της μάνας Ελλάδας. Δεν επιστρέφουν όμως ως σκιές, δεν επιστρέφουν ως άψυχα λείψανα, επιστρέφουν ως φλόγα, ως σύμβολα τιμής, ως η ζωντανή απόδειξη πως η ελληνική ψυχή δεν λυγίζει , δεν υποχωρεί, δεν λησμονεί», δήλωσε ο Υφυπουργός Άμυνας Αθανάσιος Δαβάκης.

Στο δικό του επιμνημόσυνο λόγο ανέφερε ότι αυτά τα αγιασμένα κόκκαλα μπροστά μας είναι που κράτησαν ζωντανό το όραμα μιας ελεύθερης Κύπρου, που δεν λιγοψύχησαν μπροστά στον όλεθρο, που δεν υπολόγισαν τον θάνατο, που έπεσαν υπερασπιζόμενοι την τιμή του έθνους, διχασμένου τότε, αλλά όχι νικημένου.

Οι στρατιώτες, οι έφεδροι, οι αεροπόροι, οι ναυτικοί που έδωσαν το παρόν τότε, στην πιο τραγική ιστορία της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, επιστρέφουν σήμερα μέσα σε δάκρυα σιωπής, αλλά και μεγάλης περηφάνειας, πρόσθεσε.

Ο Δαβάκης είπε ότι από την Πάφο μέχρι τον Έβρο και από την Καρπασία μέχρι την δική του πατρίδα, την Μάνη, το μήνυμα είναι ένα: «ο ελληνισμός όσες φορές κι αν γονατίσει, πάντα σηκώνεται. Και όσοι πέφτουν για την πατρίδα μας, ποτέ δεν πεθαίνουν».

Ο Υφυπουργός Άμυνας αναφέρθηκε στην γνωριμία του σήμερα με την κόρη «ενός ανθρώπου που δεν μπόρεσε να την ακολουθήσει σε ολόκληρη τη ζωής». «Ό,τι κι αν συμβεί είναι βέβαιο πως αυτό το κενό δεν μπορεί να αναπληρωθεί».

Η πατρίδα οφείλει να κάνει κι άλλα γι’ αυτούς τους ανθρώπους, που είναι η ιστορική συνέχεια αυτών που σήμερα τιμούμε, σημείωσε ο κ. Δαβάκης.

Της λειτουργίας στον ιερό ναό Της του Θεού Σοφία προέστη ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος και παρέστησαν η Πρόεδρος της Κυπριακής Βουλής, Υπουργοί της κυπριακής Κυβέρνησης, εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων, της στρατιωτικής ηγεσίας και συγγενείς των 16 Ελλήνων, 10 από τους οποίους θάφτηκαν μετά στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας στη Λευκωσία ενώ τα οστά των 6 θα επαναπατριστούν στην Ελλάδα για ταφή.

51 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο

 51 χρόνια από εκείνο το πρωινό της 20ης Ιουλίου 1974 μέχρι σήμερα, η συνείδηση του κυπριακού ελληνισμού τελεί υπό κατοχή. 

Το μαύρο πρωινό Περίπου στις 5:30 π.μ. τουρκικά μεταγωγικά αεροπλάνα και πολεμικά πλοία άρχισαν να μεταφέρουν στρατεύματα στην περιοχή Πέντε Μίλι κοντά στην Κερύνεια.Λίγο πριν τις 6:00 π.μ.  ξεκίνησε η απόβαση τουρκικών δυνάμεων στην παραλία Αλεξιπτωτιστές ρίχνονται από αεροσκάφη γύρω από τον Άγιο Ιλαρίωνα και το Δίκωμο, με σκοπό τον έλεγχο κομβικών σημείων και δρόμων.

Η Άγκυρα ισχυρίστηκε ότι επενέβη βάσει των εγγυητικών της δικαιωμάτων, με πρόσχημα το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου, που είχε ανατρέψει τον Μακάριο, οδηγώντας σε ανάληψη της εξουσίας από φιλοχουντικούς αξιωματικούς.

Η ΕΛΔΥΚ και η Εθνική Φρουρά βρέθηκαν απροετοίμαστες και χωρίς συντονισμό. Οι πρώτες μάχες έγιναν γύρω από τις περιοχές της Κερύνειας, του Αγίου Ιλαρίωνα και το δρόμο Λευκωσίας – Κερύνειας.Το στρατόπεδο δέχθηκε αεροπορικούς βομβαρδισμούς από τουρκικά αεροσκάφη ήδη από τις πρώτες ώρες της εισβολής. Στόχος ήταν η αποδυνάμωση της ελληνικής δύναμης που θεωρείτο κομβικής σημασίας για την άμυνα της Λευκωσίας.

Παρά τους βομβαρδισμούς, το στρατόπεδο δεν καταλήφθηκε και οι άνδρες της ΕΛΔΥΚ επιδόθηκαν σε σκληρές μάχες τις επόμενες ημέρες, τόσο για την άμυνα όσο και για την ανακατάληψη περιοχών.

Το 251 Τάγμα Πεζικού της Εθνικής Φρουράς προσπάθησε να αποκρούσει την απόβαση στην Κερύνεια, χωρίς όμως επιτυχία.

Στρατηγικοί στόχοι της Τουρκίας ήταν να εδραιώσει προγεφύρωμα στην Κερύνεια, να ενώσει δυνάμεις με Τουρκοκυπριακούς θύλακες και να προωθηθεί προς τη Λευκωσία.

Στα απομνημονεύματα του Τούρκου στρατηγού Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ, επικεφαλής της 39ης Μεραρχίας Πεζικού, της μονάδας που αποτέλεσε την αιχμή του δόρατος της απόβασης– καταγράφεται με ειλικρινή απορία η απουσία κάθε αμυντικού εμποδίου στις ακτές της Κερύνειας.

Ο Ντεμιρέλ σημείωνε: «Αναρωτιέμαι σήμερα αν τότε εκείνη η ακτή είχε εμπόδια ή ήταν ναρκοθετημένη! Τι θα κάναμε; Ποια άλλη ακτή θα επιλέγαμε και θα ερευνούσαμε; Ήταν ποτέ δυνατόν αφού η επιχείρηση στην Κύπρο θα άρχιζε το πρωί της 20ης Ιουλίου, να ψάχναμε άλλη ακτή και να την ερευνούσαμε κιόλας; Υπήρχε επαρκής χρόνος;». Το απόσπασμα δείχνει την προχειρότητα από τουρκικής πλευράς, αλλά και το σοβαρό έλλειμμα ετοιμότητας από την κυπριακή πλευρά.

Η τουρκική αεροπορία είχε απόλυτη εναέρια υπεροχή, αφού δεν υπήρχε ελληνική αντίδραση. Τα δύο ελληνικά υποβρύχια που είχαν αποσταλεί δεν έλαβαν εντολή εμπλοκής και επέστρεψαν. Τα νεοαποκτηθέντα ελληνικά Phantom παρέμειναν καθηλωμένα.

Το πρώτο ιστορικό στιγμιότυπο

Ο Βρετανός δημοσιογράφος πολέμου Michael Nicholson (1937–2016) ήταν από τους πρώτους και σημαντικότερους ανταποκριτές που κάλυψαν τη τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974, κερδίζοντας παγκόσμια αναγνώριση.

Στις 20 Ιουλίου 1974, με το όχημά του να μένει από βενζίνη κοντά στα νότια της Λευκωσίας, παρακολούθησε από πρώτο χέρι την άφιξη των πρώτων τουρκικών αλεξιπτωτιστών.

Ο ίδιος έκανε το διάσημο σχόλιο: «Είμαι ο Michael Nicholson. Καλώς ήρθατε στην Κύπρο», απευθυνόμενος στους Τούρκους εισβολείς ενώ κατέγραφε τις επιχειρήσεις από απόσταση αναπνοής.

Το αποκλειστικό του ρεπορτάζ και οι εικόνες των τουρκικών δυνάμεων που αποβιβάζονταν μεταδόθηκαν εκείνη τη νύχτα σε όλο τον κόσμο μέσω ITN και της RAF, κάνοντας ρεκόρ ως “world scoop”.

Η ΕΛΔΥΚ, παρά τις βαρύτατες απώλειες, πολέμησε γενναία στην πρώτη φάση. Ακόμα και κατά την περίοδο εκεχειρίας, όταν οι Τούρκοι επιχείρησαν να καταλάβουν το στρατόπεδο, οι εντολές ήταν να μην υπάρξει αντίδραση. Όμως οι στρατιώτες και οι αξιωματικοί, βλέποντας τον εχθρό να πλησιάζει, αψήφησαν τις εντολές και άνοιξαν πυρ.

Ο δεύτερος «Αττίλας» ήταν και ο πλέον καθοριστικός. Η ΕΛΔΥΚ εγκαταλείφθηκε χωρίς αεροπορική και πυροβολική στήριξη. Παρ’ όλα αυτά, άνδρες όπως ο λοχαγός Σταυριανάκος πολέμησαν μέχρις εσχάτων, ακόμα και με ένα περίστροφο απέναντι σε άρματα μάχης.

Οι καταδρομείς από την Κρήτη, με τα μεταγωγικά αεροσκάφη Νοράτλας, χτυπήθηκαν από την ίδια την Εθνική Φρουρά, που εξέλαβε ως εχθρικά τα αεροσκάφη.

Στην Πάφο, ο Πλωτάρχης Ε. Χανδρινός, ενεργώντας χωρίς διαταγές, άνοιξε πυρ κατά του τουρκικού θύλακα και στη συνέχεια με ελιγμό παραπλάνησε την τουρκική αεροπορία, η οποία, κυνηγώντας το αρματαγωγό «Λέσβος», βύθισε κατά λάθος δύο τουρκικά αντιτορπιλικά.